Gümrük tarifesi ile gümrük vergisi çoğu zaman eş anlamlı gibi kullanılsa da dış ticaret uygulamaları açısından farklı kavramları temsil etmektedirler.
Dış ticarete konu olan ürünlerin her birisine ait bir kod bulunmaktadır. Gümrük mevzuatında bu koda GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) denilmektedir.
Ayrıca Dünya genelinde tüm ülkeler gümrük mevzuatına göre belirli kıstaslara göre sınıflandırılmaktadır. Bu sınıflandırmaya da menşe sınıflandırması diyoruz.
Gümrük tarifeleri denildiğinde literatürde ithalat aşamasında tüm menşe ülkelerini ve tüm ürünleri kapsayacak şekilde düzenlenmiş gümrük vergileri tanımı yapılmaktadır.
Bize göre bu tanım yeterli değildir. Gümrük tarifeleri yalnızca vergileri değil, ithalat ve ihracat aşamasında uygulanacak her türlü gümrük politika araçlarını kapsamaktadır.
Örneğin, bu yazının yazıldığı tarih itibari ile Türkiye İsrail’e ticari boykot uygulamaktadır. İsrail menşeli her hangi bir ürün için Türkiye gümrüklerinde işlem yapılmamaktadır. Dolayısı ile gümrük tarifeleri menşe ülke ve ürün bazlı olarak çok değişik ticari politika araçlarını kapsamakta, gümrük vergileri ile sınırlı kalmamaktadır.
Gümrük vergisi ise belirli bir ürün için ithalat aşamasında ödenen vergi olarak tanımlanabilir. Gümrük vergisi ürünün menşe ülkesine göre değişiklik gösterebilmektedir.
Not: Ürünlerin hangi gümrük tarifesine bağlı olarak ithalatının yapılacağını öğrenmek, menşe ve GTİP tespiti için mutlaka gümrük müşavirinizle ithalat öncesinde iletişime geçmeniz gerekmektedir.
ÖZGÜR EKER (CDCS)
Akreditif Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri