FOB ve CIF teslim şekilleri Incoterms 2020 kuralları kapsamında ihracatçı ve ithalatçı firmaların en çok kullandıkları ticari terimlerin başında gelmektedir.
FOB teslim şeklinde konteyner rezervasyonu ve navlun ödemesi alıcı tarafından yapılırken ne alıcının ne de satıcının sigorta yapma zorunluluğu bulunmaz. CIF teslim şeklinde ise konteyner rezervasyonu, navlun ödemesi ve minimum tutarda nakliye sigortası yapma sorumluluğu satıcıya aittir.
Günümüzde satış sözleşmelerinde veya satış sözleşmeleri yerine kullanılan proforma faturalarda temel olarak kullanılan teslim şekilleri ICC tarafından hazırlanmış olan INCOTERMS’lerdir.
ICC (International Chamber of Commerce) teslim şekillerini oluşturmakla kalmayıp, teslim şekillerini düzenli olarak revize etmekte ve böylece teslim şekillerinin değişen lojistik şartlarına uyum sağlamalarını temin etmektedir.
İhracat ithalat işlemlerinde kullanılan güncel teslim şekilleri Incoterms 2020‘dir. Ayrıca bilmekte fayda vardır ki önceki teslim şekilleri sürümleri de eğer taraflar tarafından istenirse satış sözleşmelerinde kullanılabilmektedir.
Bugünkü yazımda dış ticarette en sık kullanılan 2 teslim şekli olan FOB (Free on Board) teslim şekli ile CIF (Cost Insurance and Freight) teslim şekli arasındaki farkları irdelemeye çalışacağım.
FOB (Free on Board) Nedir?
FOB teslim şekli Incoterms 2020 kuralları içerisinde tanımlanmış olan 11 teslim şeklinden birisidir. Türkçe’ye “Gemide Masrafsız” olarak çevrilmektedir.
Incoterms 2020 kurallarına göre FOB teslim şekli yalnızca denizyolu yüklemelerinde kullanılabilmektedir. Karayolu, havayolu, demiryolu veya multimodal taşımalarda FOB teslim şekli kullanılmamalıdır.
CIF (Cost Insurance and Freight) Nedir?
CIF teslim şekli Incoterms 2020 kuralları içerisinde tanımlanmış olan 11 teslim şeklinden bir diğeridir. Türkçe’ye “Masraflar, Sigorta ve Navlun” olarak çevrilmektedir.
Incoterms 2020 kurallarına göre CIF teslim şekli yalnızca deniz yüklemelerinde kullanılabilmektedir. Karayolu, havayolu, demiryolu veya multimodal taşımalarda CIF teslim şekli kullanılmamalıdır.
FOB ve CIF Teslim Şeklinin Tanımları ve Temel Noktaları Nelerdir?
Her iki teslim şekli arasındaki farkları açıklamaya geçmeden önce dilerseniz Incoterms 2020’da yer alan FOB ve CIF teslim şekillerine ait tanımları vererek konumuza devam edelim ve çok karıştırılan bir noktayı açıklığa kavuşturalım.
- FOB Teslim Şeklinin Incoterms 2010’daki Tanımı: “Gemide Masrafsız” satıcının malları alıcıya belirlenen yükleme limanında alıcı tarafından tayin edilen gemide veya zaten bu şekilde bu şekilde teslim edilmiş malları tedarik ederek teslim etmesini ifade eder.
- CIF Teslim Şeklinin Incoterms 2020’daki Tanımı: “Masraflar, Sigorta ve Navlun” satıcının malları alıcıya gemide veya zaten bu şekilde bu şekilde teslim edilmiş malları tedarik ederek teslim etmesini ifade eder.
Yukarıdaki tanımlardan görüleceği gibi her iki teslim şeklinde de satıcılar yükleme limanında mallar gemiye yüklendiği anda riski alıcılara devretmektedirler.
Aslında bu nokta Türkiye’de hep karıştırılmaktadır. Çoğu ihracatçı veya ithalatçı CIF teslim şeklinde mallara ait teslimin boşaltma limanında yapıldığını düşünmektedir.
Fakat gerçekte CIF teslim şeklinde de mallara ait riskler satıcıdan alıcıya yükleme limanında geçmekte yani teslimat yükleme limanında gerçekleşmektedir.
FOB ve CIF Teslim Arasındaki Farklar Nelerdir?
Yazımın son bölümünde FOB ve CIF teslim şekilleri arasındaki farkları kısaca belirtmek istiyorum.
Konteyner Rezervasyonu
- FOB teslim şeklinde konteyner rezervasyonunu alıcı yapar.
- CIF teslim şeklinde konteyner rezervasyonunu satıcı yapar.
Navlun
- FOB teslim şeklinde yükleme limanı ile boşaltma limanı arasındaki navlunu alıcı öder.
- CIF teslim şeklinde yükleme limanı ile boşaltma limanı arasındaki navlunu satıcı öder.
Sigorta
- FOB teslim şeklinde alıcının veya satıcının bir nakliye sigortası yapma sorumluluğu bulunmamaktadır.
- CIF teslim şeklinde satıcı minimum tutarda bir nakliye sigortası yapmak ve sigorta primini ödemekle yükümlüdür.
ÖZGÜR EKER (CDCS)
Akreditif Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri