Non-tariff barriers, dış ticarette kullanılan ve gümrük vergisi hariç olmak üzere bir malın ithalatını zorlaştıran veya imkansız hale getiren uygulamaların tümüne verilen isimdir.
Türkçesi tarife dışı engeller olarak kullanılmaktadır. Tarife ile kasıt gümrük vergisidir.
Bir ülkenin yerli sanayisini korumak veya diğer politik veya ekonomik sebeplerle ithalat aşamasında uygulamış olduğu gümrük vergisi hariç tüm kısıtlamalar bu terim ile ifade edilmektedir.
En bilinen tarife dışı engeller ithalat kotaları, teknik düzenlemeler, ithalat lisansları, ihracat ödemesini almayı zorlaştıran döviz kontrolleri, etiketleme düzenlemeleri ve şeffaf olmayan ithalat mevzuatı olarak karşımıza çıkmaktadır.
Konu ile ilgili kısa videomuzu izlemek ve youtube kanalımıza göz atmak için lütfen tıklayınız.
Tarife Dışı Engellerin Sınıflandırılması:
Ölçülebilir Tarife Dışı Engeller:
Tespit edilmesi ve ölçülmesi en kolay gruptur. 2000’li yılların başından itibaren DTÖ anlaşmaları ile kullanımları azalmıştır.
- İthalat kotaları
- İhracat sınırlamaları ve yasakları
- Gönüllü ihracat kısıtlamaları (ithalata yönelik ancak ihracatçılar tarafından yönetilen bir sınır)
- Döviz kontrolleri
- Ambargolar
- Nihai üründe yerel bileşenlerin kullanılması zorunluluğu
- Ayrımcı menşe kuralları
Gümrük Vergisi Gibi İşlev Gören Vergiler:
KDV, telafi edici vergiler ve avans depozito uygulamaları bu başlık altında incelenebilir.
- Sınır vergisi düzenlemeleri (ithalatta uygulanan katma değer vergisi gibi)
- Malların iddia edildiği gibi “maliyetin altında” veya yabancı hükümetlerin ihracat sübvansiyonları yardımıyla ihraç edildiği durumlarda uygulanan anti-damping ve telafi edici vergiler
- İthalatta avans depozito yatırma zorunluluğu
Devlet Politikaları ve Uygulamaları:
Bu kategori çok çeşitli devlet politikalarını içerir
- Ticarette doğrudan devlet katılımı ve kısıtlayıcı uygulamalar (devlet destekli tekel)
- Yerli tercihleri içeren devlet alım politikaları
- Yerli firmaları sübvansiyonlar ve yardımlarla destekleyen sanayi politikası
- Döviz kur politikaları (kuru bilerek düşük tutmak)
Gümrük Prosedürleri ve İdari Uygulamalar:
- Fiili ithalat değerlemesinden sapabilen gümrük kıymet belirleme yöntemleri
- Ek ücretler almak için uluslararası harmonize sınıflandırma sistemi dışındaki gümrük sınıflandırma prosedürleri
- Ticaret maliyeti yaratan gümrükleme prosedürleri (denetimler ve belgeleme gibi)
Ticarette Teknik Engeller (TTE):
Mevcut durumda tarife dışı engellerin en çok uygulandığı alandır. Ülkeler, teknik engeller ile ithalatı yönlendirmeye çalışmaktadırlar.
- Sağlık, sıhhi, hayvan refahı ve çevre düzenlemeleri
- Kalite standartları
- Güvenlik ve endüstriyel standartlar
- Paketleme ve etiketleme yönetmelikleri
Ticarette Teknik Engeller İnternet Sitesi
Ticaret Bakanlığı tarafından oluşturulan Ticarette Teknik Engeller İnternet Sitesi, ihracatçıların ticaretteki teknik engeller konusunda başvurabileceği temel bir platform olarak tasarlanmıştır. Bu site aracılığıyla ihracatçılar:
- İhracat yapmayı hedefledikleri ülkelerin ticarette teknik engellerle ilgili uygulamaları hakkında bilgi edinebilirler.
- Gerek duydukları ek bilgileri Ticaret Bakanlığı’ndan talep edebilirler.
- İhracat sırasında karşılaştıkları teknik engelleri interaktif bir şekilde Ticaret Bakanlığı’na iletebilirler.
- Diğer ülkelerin, ihracatlarını olumsuz etkileyebilecek düzenleme taslaklarını erkenden öğrenerek bu taslakların değiştirilmesi için girişimde bulunabilirler.
Ticarette Teknik Engeller İnternet Sitesi’ne ulaşmak için tıklayınız.
Kaynak: Nontariff Barriers, John C. Beghin Working Paper 06-WP 438 December 2006