Akreditif Terimleri

Bu yazımızda akreditif işlemlerinde kullanılan başlıca İngilizce ve Türkçe terimlerin açıklamalarına yer vermekteyiz. Sayfamızda yer alan akreditif terimleri kullanım kolaylığı amacıyla harf sıralamasına göre düzenlenmiştir. Her bir harf başlığı altında yer alan terimlerin detaylı açıklamasına ilgili terimin üzerine tıklamak suretiyle veya tabloların başında yer alan artı (+) sekmesine basıp genişleterek okumanız mümkündür.

“A” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Akreditif Açma Teklif Mektubu

Akreditifi açacak olan amir bankanın kullanmış olduğu, açılacak akreditifin şartlarını ve hükümlerini gösteren, aynı zamanda amirin ve amir bankanın sorumluluklarını belirten genellikle matbu olarak hazırlanmış formlardır. Akreditif amirinin bu formları doldurarak amir bankaya teslim etmesi akreditif açılışı için gereklidir. Mevcut uygulamada online olarak hazırlanabildikleri gibi yaygın olarak kullanılan ofis yazılımları ile hazırlanmış şablon şeklinde olanları da mevcuttur.

Akreditif Açmak

Bir dış ticaret işleminde satış sözleşmesinde anlaşıldığı üzere ithalatçının ihracatçıya ödeme borcunu yerine getirebilmek için, ithalatçının genellikle bankasına verdiği talimat ile satıcı lehine geri dönülemez nitelikteki şarta bağlı bağımsız ödeme taahhüdünün sağlanması işlemidir. Ayrıca teminat akreditifleri ile herhangi bir edimin yerine getirilmesini güvence altına almak için de akreditif açılabilmektedir.

Akreditif Alacağının Temliki

Temlik, Türk Dil Kurumu Sözlüğün’de, bir hakkın diğer bir kimseye geçirilmesi olarak tanımlanmaktadır. Borçlar Kanunu ise kanun veya akit ile veya işin mahiyeti icabı olarak menedilmiş olmadıkça borçlunun rızasını aramaksızın alacaklı, alacağını üçüncü bir şahsa temlik edebilir, demekte ve alacaklıların borçluların rızasını almaksızın gelecekte hak edecekleri alacaklarını üçüncü şahsa devredebilmesinin olanaklı olduğunu kabul etmektedir. UCP 600’de ise akreditif alacaklarının temliki 39. madde ile düzenlenmiştir. Bu maddede alacak temliğinin geçerli hukuk kuralları çerçevesinde yapılableceğine değinilmiş ve akreditif alacağının devri ile akreditif kullanım haklarının devrinin farklı iki kavram olduğuna işaret edilmiştir.

Akreditif Amiri

Vermiş olduğu talimat ile 3. bir kişi veya kurum lehine akreditif açtıran kişi veya kuruma akreditif amiri denilmektedir. Açılan akreditif, akreditif amiri ile akreditif lehtarı arasındaki ilişkiden bağımsız olduğu gibi, akreditif amiri ile amir banka arasındaki ilişkiden de bağımsızdır. Akreditif amiri, amir bankaya vermiş olduğu talimatlardaki ticari sorumluluğunu yerine getiremese dahi, amir banka akreditif lehtarına karşı olan ödeme yükümlülüğünü yerine getirmekle mükelleftir.

Akreditif Belgeleri

Akreditif işlemlerinde amir bankanın ödeme yapabilmek için incelemekle yükümlü olduğu ve uygun ibrazı oluşturmaları ile ödemenin lehtara yapıldığı dış ticaret işlemlerinde kullanılan dökümanlara verilen genel isimdir.

Akreditif İncelemesi

Akreditif incelemesi, lehine akreditif açılan lehtarın veya akreditife teyit verilmesi istenilen teyit bankasının veya akreditifte devir veya ödeme ile ilgili olarak görevlendirilmiş olan görevli bankaların her birinin ayrı ayrı ve kendi risk önceliklerini dikkate almak sureti ile, akreditif şartlarında kendileri açısından sakıncalı bir durumun olup olmadığını tespit etmek amacıyla, kendilerine ulaştırılan akreditif metni üzerinde yapmış oldukları incelemedir.

Akreditif Ödeme

İhracat veya ithalat işlemlerinde kullanılan bir ödeme şeklidir. Uluslararası ticarette kullanılan başlıca diğer ödeme şekilleri vesaik mukabili ödeme, mal mukabili ödeme ve peşin ödemedir.

Akreditifin Kırdırılması

bknz. iştira

Amir Banka

Akreditifi açan ve lehtara karşı dönülemez, şartlı ödeme sorumluluğu altına giren bankadır.

“B” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Bankacılık Uygulaması

bknz. Uluslararası Standart Bankacılık Uygulaması, International Standard Banking Practice, ISBP.

Bankalar

bknz: Amir banka, görevli banka, ihbar bankası, teyit bankası, rambursman bankası.

Banka Çalışma Günleri

Akreditif uygulamaları açısından banka çalışma günleri, bir ülke sınırları içerisinde yer alan bankanın akreditiflere ilişkin işlemleri yapmak amacıyla düzenli olarak açık bulunduğu günlere verilen isimdir. Bankalar, çalışma günlerinde içerisinde fakat çalışma saatleri dışında yapılmış olan ibrazları kabul etmek zorunda değildirler.

Banka Komisyonu

Bank Commission. Bankaların akreditif işlemlerini sorumlulukları çerçevesinde gerçekleştirmek için talep ettikleri ücret miktarıdır. Banka komisyonlarının hangi akreditif tarafınca karşılanacağı akreditif swift mesajında belirtilmektedir.

Belgelerin İncelenmesi

Amir banka, teyit bankası veya görevi çerçevesinde hareket eden görevli bankaca ibrazın uygun olup olmadığını anlamak amacıyla yürürlükteki akreditif kuralları, bankacılık uygulamaları ve akreditif metni baz alınarak belgelerin dış görünüşleri çerçevesinde gerçekleştirilen incelemeye belgelerin incelenmesi denilmektedir.

Belge İnceleme Süresi

Amir banka, teyit bankası veya görevi çerçevesinde hareket eden görevli bankanın herbirinin akreditif belgelerini incelemek için sahip oldukları süreye belge inceleme süresi denilmektedir.

Beyanname

Declaration

Beyaz Ciro

Blank Endorsement.

Birim Fiyat

Akreditif metninde tanımlanması durumunda ürünün bir birimi için yazılması gereken fiyattır. Özellikle ticari faturada “commercial invoice” birim fiyatın akreditife yazılı değerle örtüşmesine dikkat edilmelidir. Eğer akreditifte birim fiyat için toleransa izin verimiş ise belge düzenlerken bu değerler de göz önüne alınabilir.

Boşaltma Limanı

Port of Discharge. Gemi ile yapılan taşımanın sonlandırılacağı liman. Akreditif işlemlerinde istenildiği şekilde konşimentoda yazılıp yazılmadığı evrak incelemesi sırasında bankalarca değerlendirilmektedir.

Brüt Ağırlık

Gross Weight

“C” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Charges Additional to Freight

Navluna Ek Masraflar

Charter Party Bill of Lading

Charter Party Konşimentosu. Her ne şekilde adlandırılmış olursa olsun, “charter party’e tabi olduğuna ilişkin hüküm içeren konşimentolara Charter Party Konşimentosu denilmektedir.

cif

Cost insurance and freight. Uluslararası ticarette kullanılan bir teslim şeklidir. Sadece denizyolu yüklemelerde kullanılabilir. Satıcının teslim sorumluluğu yükleme limanında malların geminin küpeştesini geçmesi ile sona ermektedir. Satıcı navlunu ödemekle ve minimum tutarlı bir nakliye sigortası yapmakla da mükelleftir.

Ciro Edilemez Denizyolu Senedi

Non-Negotiable Sea Waybill. Ciro edilebilir konşimentolar kıymetli evrak niteliğinde olduklarından ürünlerin varış limanında alıcısına teslimi için en az 1 orjinal konşimentonun ibrazı gerekmektedir. Özellikle yükleme ve varış limanı arasındaki sürelerin kısa olduğu durumlarda orjinal konşimentonun ibrazını gerektirmeden malların alıcısına teslimine olanak verecek şekilde konşimentolar nakliye şirketlerince düzenlenmeye başlanmıştır. Bu tip konşimentolara “Ciro Edilemez Denizyolu Senedi” denilmektedir.

Ciro Etmek

Endorsement

Clean Transport Document

Temiz Taşıma Belgesi

CMR Karayolu Taşıma Belgesi

CMR International Consignment Note. CMR konvansiyonunu kabul etmiş ülkelerce karayolu taşımalarında kullanılan taşıma belgesidir. Ciro edilebilir denizyolu konşimentosu gibi malların mülkiyet hakkını temsil etmediği için kıymetli evrak niteliğinde değildir ve malların alıcıya teslimi için en az 1 orjinalinin ibrazı nakiyeci tarafından aranmamaktadır. UCP 600’de, Bankacılık standartlarında ve ICC’nin vermiş olduğu görüş kararlarında CMR belgesinin nasıl düzenlenmesi gerektiği belirtilmiştir.

Consignee

Malın sevk edildiği kişi

Confirmation

Teyit

Confirmed

Teyitli

Confirming Bank

Teyit Bankası

Courier Receipt

Kurye Alındısı.

Çalışma Saatleri

Bir yüklemede yer alan her bir ambalaj içerisindeki ürünlerin ayrıntılı dökümünün verildiği, ihracatçı ve ithalatçı bilgilerinin yer aldığı ve genellikle yüklemenin net ve brüt ağırlık bilgisinin sunulduğu ticari faturayı tamamlayıcı nitelikteki dökümandır. Çeki listeleri, gümrük işlemleri sırasında yapılacak kontrolleri kolaylaştırmalarının yanı sıra, nakliyecilere ve ithalatçılara da operasyonel kolaylık sağlamaktadır. Akreditif açısından çeki listeleri akreditif metni içerisindeki şartlara uygun olarak doldurulması gereken, akreditif kurallarınca özel olarak içeriği hakkında düzenleme yapılmamış belgelerden birisidir.

Çeki Listesi

Bir yüklemede yer alan her bir ambalaj içerisindeki ürünlerin ayrıntılı dökümünün verildiği, ihracatçı ve ithalatçı bilgilerinin yer aldığı ve genellikle yüklemenin net ve brüt ağırlık bilgisinin sunulduğu ticari faturayı tamamlayıcı nitelikteki dökümandır. Çeki listeleri, gümrük işlemleri sırasında yapılacak kontrolleri kolaylaştırmalarının yanı sıra, nakliyecilere ve ithalatçılara da operasyonel kolaylık sağlamaktadır. Akreditif açısından çeki listeleri akreditif metni içerisindeki şartlara uygun olarak doldurulması gereken, akreditif kurallarınca özel olarak içeriği hakkında düzenleme yapılmamış belgelerden birisidir.

“D” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

DAF

Delivered At Frontier (named place) Sınırda Teslim (…. olarak belirtilen yerde ) 2010 ıncoterms ile yürürlükten kaldırılmıştır. Incoterms 2000 ile kullanımına devam edilebilir.

Akreditif Açma Teklif Mektubu

Demiryolu Taşıma Senedi

Rail Transport Document. Demiryolu taşıma senetleri kıymetli evrak hükmünde olmayıp malların mülkiyetini temsil etmemektedirler. Ürünlerin ithalatçıya teslimi için en az bir orjinal nüshanın teslim zorunluluğu bulunmamaktadır.

DDP

Delivered Duty Paid (named place of destination) Gümrük Resmi Ödenmiş Teslim ( varış yeri …. olarak belirtilmek sureti ile )

DDU

Delivered Duty Unpaid (named place of destination) Gümrük Resmi Ödenmeksizin Teslim ( varış yeri …. olarak belirtilmek sureti ile ). 2010 ıncoterms ile yürürlükten kaldırılmıştır. Incoterms 2000 ile kullanımına devam edilebilir.

DEQ

Delivered Ex Quay (named port of destination) Rıhtımda Teslim ( varış limanı  …. olarak belirtilmek sureti ile ) 2010 ıncoterms ile yürürlükten kaldırılmıştır. Incoterms 2000 ile kullanımına devam edilebilir.

DES

Delivered Ex Ship (named port of destination) Gemide Teslim ( varış limanı  …. olarak belirtilmek sureti ile ) 2010 ıncoterms ile yürürlükten kaldırılmıştır. Incoterms 2000 ile kullanımına devam edilebilir.

Devir Bankası

Transferring Bank. Devredilebilir akreditifte, akreditifin devri ile görevlendirilmiş bankadır. Devir bankası kendisi açıkça kabul etmedikçe bir akreditifi devir etmek zorunda değildir. Bir devredilebilir akreditifi açan amir banka da aynı zamanda devir bankası olarak akreditifi ikinci lehtara devredebilmektedir.

Devredilebilir Akreditif

Transferable Letter of credit.

Dış Görünüş İtibarı ile İnceleme

Bankalar belgeleri sadece dış görünüşlerini dikkate almak sureti ile incelemektedirler. En son revize edilen akreditif kurallarına göre bankalara ibraz edilen belgelerin veya belgelerde yer alan her hangi bir kaydın ve/veya imzanın doğruluğu veya gerçekliğinin saptanması bankaların sorumluluğunda değildir. Ayrıca bankalar uygun ibrazı saptarlarken mal, hizmet veya gerçekleştirilen işlemlerle ilgilenmezler. Sadece belgelerin uygun ibraz oluşturup oluşturmadığının tespitini yaparlar.

Dış Ticaret

Foreign Trade. Ürün, hizmet ve sermayenin uluslararası sınırlar veya bölgelerde el değiştirmesi işlemine dış ticaret denilmektedir.

Dış Ticaret Bilançosu

Balance of Trade.

Dış Ticaretin Finansmanı

Trade Finance.

Dönülebilir Akreditif

Revocable Letter of Credit.

Dönülemez Akreditif

Irrevocable Letter of Credit

Dürüstlük Kuralına Aykırı Hareket Etmek

bknz. Hile

“E” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Eksik Belge

Akreditifte ibrazı şart koşulan belgelerden bir veya birkaçının lehtar tarafından ibraz edilmemesi durumudur. Bu durumda eğer lehtar kendisine tanınan süre zarfında belgeleri tamamlayıp uygun ibraz gerçekleştiremez ise amir bankanın ödeme yükümlülüğü ortadan kalkacaktır. Amir banka kendisini sorumluluktan kurtarmak için kendisine tanınan süre zarfında akreditif kurallarında belirtilen şekilde bir rezerv bildirimini akreditif lehtarına iletmekle mükelleftir. Aksi durumda amir banka akreditif lehtarına karşı ödeme ile sorumlu olurken akreditif amirinin olası zararlarını da tazmin riskiyle karşı karşıya kalabilecektir.

Elektronik İmza

Bir elektronik kayda ekli veya onunla mantık ilişkisi kurulmuş olan, ilgili kişinin kimliğinin saptanması ve bu kişinin elektronik kaydın gerçekliğini kanıtlamak için kullandığı veya benimsediği bir veri işlemi anlamına gelir. (eUCP madde 3b-ii)

Elektronik Kayıt

  • Elektronik araçlarla yaratılan,üretilen,gönderilen,iletilen,alınan veya saklanan,
  • bir göndericinin açık kimliği,içerdiği verinin açık kaynağı,tam ve değişmeden kalıp kalmadığı hususlarında gerçekliği kanıtlanabilir olan, ve
  • eUCP akreditifinin şartlarına uygunluğu yönünden incelenmesi mümkün olan veri anlamına gelir.

En Az İki Farklı Taşıma Şeklini Kapsayan Taşıma Belgesi

Nasıl isimlendirilmiş olursa olsunlar, “UCP 600” akreditif kurallarındaki şartları yerine getirmeleri yanı sıra bir taşıma belgesinde birden fazla taşıma şeklinin kullanıldığı anlaşılmakta ise bu tip taşıma belgeleri en az iki farklı taşıma şeklini kapsayan taşıma belgeleri olarak değerlendirilmektedir.

Ertelemeli Ödemeli Akreditif

Türkçe’de akreditif vadesi terimi ile iki farklı kavram açıklanmaya çalışılmakta bu da sıklıkla yanlış anlaşılmalara sebebiyet verebilmektedir. Bütün akreditifler bir vade tarihi belirterek açılmalıdırlar. Burada akreditif vadesi ile kast edilen akreditif evraklarının ibraz edilebileceği en son tarihtir. (date of expiry) Diğer kullanımında vadeli akreditif tanımı ödemenin hemen yapılmayacağı fakat ilerideki bir tarihte yapılacağını açıklamak için kullanılmaktadır. (deffered payment) İşte bu ikinci kullanım şekli için vadeli akreditif yerine “Ertelemeli Ödemeli Akreditif” tanımının kullanılması oluşacak olası karışıklıkların önüne geçecektir. (bknz. Seza Reisoğlu,Türk Hukukunda ve Bankacılık uygulamasında Akreditif,2009,s:317)

eUCP

Elektronik İbraz İçin Akreditiflere İlişkin Birörnek Usuller ve Uygulama’ya Ek Yayın.

“F” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Fatura

Bknz. Ticari fatura, Proforma Fatura, Konsolosluk Faturası,

FCR

Forwarders Certificate of Receipt. FCR bir taşıma sözleşmesi içermediği için akreditif kuralları nezninde taşıma belgesi olarak Kabul görmemektedir. FCR iki şekilde düzenlenebilir.

  • Mallar alıcının emrine hazır tutulacak şekilde,
  • Alıcıya sevk edilmek üzere malların forwarder tarafından dış görünüş itibariyle iyi durumda teslim ve kontrol altına alındığını belgeleyecek şekilde.

F Grubu Incoterms

INCOTERMS 2000’in F grubunda FCA, FAS ve FOB olmak üzere 3 adet ticari terim bulunmaktadır. F grubu ticari terimler satış sözleşmesinde kullanıldığında, satıcının sorumluluğu ürünleri ihracat işlemleri yapılmış şekilde alıcının belirleyeceği taşıyıcıya teslim etmektir.

  • FCA – FREE CARRIER (named place) Taşıyıcıya Masrafsız (… olarak belirtilen yerde)
  • FAS – FREE ALONGSIDE SHIP (named port of shipment) Gemi Doğrultusunda Masrafsız (…. olarak belirtilen yükleme limanında )
  • FOB – FREE ON BOARD (named port of shipment) Gemide Masrafsız (…. olarak belirtilen yükleme limanında )

Force Majeure

bknz. Mücbir Sebep.

FORM A Menşe Şahadetnamesi

Bazı gelişmiş ülkeler az gelişmiş veya gelişmekte olan ülke menşeli ürünlere indirimli gümrük vergisi uygulamaktadırlar. Bu sisteme Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) denilmektedir. Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi (GTS) uygulayan ülkelerin bu çerçevede Türkiye menşeli ürünlerin ithalatında tavizli gümrük oranları uygulamak için aradığı menşe belgesine FORM A MENŞE ŞAHADETNAMESİ denilmektedir.

Fraud

bknz. Hile.

Freight Forwarder

Yük Sevkiyatçısı.

Freight Forwarder Bill of Lading

Freight Forwarder Konşimentosu.

“G” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Gayrikabili

Geri dönülemez akreditif, Irrevocable Letter of Credit.

Geç İbraz Rezervi

Akreditifte ibrazı şart koşulan belgelerin, akreditif geçerlilik süresinden sonra (letter of credit expiry date) görevli bankaya ibraz edilmesi sonucu ortaya çıkan durumdur. Akreditif kurallarına göre normal olarak bankaların geç ibraz durumunda evrakların hiç ibraz edilmediğini varsaymaları gerekmekte iken uygulamada geç ibraz bir rezerv gibi algılanmakta ve geç ibraz rezervi belirtilerek akreditif lehtarınınve amirinin mağdur olmasının önüne geçilmektedir.

Geç Yükleme Rezervi

Late shipment discrepancy. Malların akreditifte belirtilen son yükleme tarihinden sonraki bir tarihte yüklenmesi sonucu ortaya çıkan rezerv durumu.

Görevli Banka

Nominated Bank. akreditifin kullanımda oldugu banka veya herhangi bir banka nezdinde kullanılır biçimde açılmıs bir akreditifte herhangi bir banka anlamına gelir. Görevli bankanın ödeme ile ilgili olarak kesin bir yükümlülüğü yoktur. Uygun evrak ibrazında kesin ödeme yükümlülüğü amir bankasına ve varsa teyit bankasına aittir.

“H” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Havayolu Taşıma Belgesi

Air Transport Document. UCP 600’e göre, bir havayolu taşıma belgesi, nasıl adlandırılmış olursa olsun,

i. taşımacının ismini göstermeli ve,

• taşımacı tarafından, veya
• taşımacı adına ismi belirtilen bir acente tarafından, imzalanmalıdır.

ii. malların taşıma için kabul edildigini belirtmelidir.
iii. düzenlenme tarihini belirtmelidir.

Honour

İbrazın Karşılanması. Akreditif amir bankası açmış olduğu akreditifte uygun evrak ibrazında akreditif lehtarına ödeme yapmakla yükümlüdür.

Bilindiği gibi akreditifler UCP 600’e göre ödemeli, vadeli ödemeli veya poliçe kabulü ile ödemeli olacak şekilde 3 farklı yöntem ile açılabilmektedirler.

Ayrıca karışık ödeme (mixed payment) ile de akreditifler açılabilmektedir. Her ne kadar karışık ödemeli akreditifler açıkça UCP 600’de tanımlanmamış olsa da UCP 600’de yer alan bazı maddelerde bu şekilde yapılacak ödemeleri mümkün kılacak şekilde düzenlemeler yapılmıştır.

UCP 600 madde 2’de Honour (İbrazın Karşılanması) aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır,

a) akreditif belgelerin ibrazı üzerine ödeme yöntemiyle kullanımda (available by sight payment) ise ibrazda ödeme yapmak,
b) akreditif vadeli ödeme yöntemiyle kullanımda (available by deferred payment) ise vadeli ödeme yükümlülügüne girmek ve ödeme vadesinde ödeme yapmak,
c) akreditif poliçe kabulü yöntemiyle kullanımda (available by acceptance) ise lehtar tarafından çekilen poliçeyi kabul etmek ve poliçenin ödeme vadesinde ödeme yapmak, anlamına gelir.

 “İ” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

İbraz

Bir akreditif altında belgelerin amir bankaya veya görevli bankaya teslimi veya bu suretle teslim edilen belgeler anlamına gelir.

İhbar

İhbar bankasının akreditifi akreditif lehtarına ihbar etmesidir. İhbar bankası akreditifi veya değişikliği ihbar etmekle akreditifin veya değişikliğin görünür gerçekliğini kendine göre yeterli biçimde belirlediğini ve ihbarın, alınan akreditifin veya değişikliğin şartlarını doğru olarak yansıttığını belirtmiş olur.

İhbar Bankası

Advising bank. Amir bankanın talebi üzerine akreditifi ihbar eden banka anlamına gelir.

INCOTERMS 2010

Dünya genelinde her yıl yapılmakta olan dış ticaretin büyük bir kısmında kullanılan, dünya çapında bir sözleşmesel standart olarak kabul gören Incoterms® kuralları, 1936’da Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) tarafından yaratıldığından buyana, uluslararası ticaretin gelişimine ayak uydurabilmesi için düzenli olarak güncellenmiştir. 2010 yılında yeniden düzenlenen Kuralların yeni revizyonu,  Incoterms® 2010,  1 Ocak 2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
 
Incoterms® kuralları, temel olarak malların satıcı tarafından alıcıya tesliminde taraflara düşen görevleri, masrafları ve hasarı düzenler. Hem ulusal hem uluslararası satım sözleşmelerinde yaygın olarak kullanılan bu kurallar, ticari terimlerin değişik ülkelerde yapılan farklı yorumlarının oluşturduğu belirsizliklerin ortadan kaldırılmasını, yanlış anlamaların ve masraflı ihtilafların sayısının azaltılmasını sağlamaktadır. 

International Commercial Terms

Uluslararası Ticari Terimler veya Uluslararası Teslim Şekilleri.

İptal

Akreditifin iptal edilmesi.

Issuing Bank

Amir banka, bir amirin (applicant) talebi üzerine veya kendi adına bir akreditif açan banka anlamına gelir.

İştira

Uygun bir ibraz altında poliçelerin (görevli bankadan başka bir banka üzerine çekilen poliçelerin) ve/veya belgelerin, görevli bankanın ramburse edilmesi gereken banka iş gününde veya daha önce görevli banka tarafından lehtara avans ödeme yapılarak veya avans ödeme yapılacağı kabul edilerek satın alınması anlamına gelir.

İthalat Akreditifi

Import Letter of Credit. Bir ithalat işlemine bağlı olarak açılan akreditifi anlatmaktadır. Esasen her ithalat akreditifi aynı zamanda akreditif lehtarı için bir ihracat akreditifi konumundadır.

İthalat Akreditifi Açmak

Open/Issue an Import Letter of Credit.

“K” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Karayolu Taşıma Belgesi

Road Transport Document. Akreditifli ödemelerde kullanılması durumunda düzenlenmeleri UCP 600 madde 24’e göre düzenlenmelidir.

Karşılıklı Akreditif

Back to Back Letter of Credit.

Kısmi Sevkiyat

Akreditife konu olan malların tek seferde değil de, parçalar halinde sevk edilmesi durumudur. Aksine bir hüküm olmadığı sürece en son akreditif kurallarında kısmi sevkiyata izin verilmektedir.

Komisyon

Bankaların akreditif işlemlerini gerçekleştirirken vermiş oldukları hizmetler karşılığında almış oldukları ücret.

Konşimento

Konşimento; taşıyan veya onu temsilen kaptan yahut yetkili bir acenta tarafından tek taraflı olarak düzenlenen, eşyanın taşınmak üzere teslim olunduğu ikrarını ve taşındıktan sonra varma limanında senedin hak sahibi görünen hamiline, senedin iadesi karşılığında aynen teslim edileceği taahhüdünü içeren kıymetli evraktır.

Zamanla değişen ticari gerekliliklere göre kullanılmakta olan konşimentolar da klasik tanımlarının yanı sıra değişik özellikler kazanarak farklı isimler adı altında kullanılmaya başlanmıştır.

Aşağıda akreditif kuralları dahilinde tanımlanan konşimento çeşitleri ve her bir konşimento çeşidinin hangi akreditif kuralına göre değerlendirilmeye alınması gerektiği yer almaktadır.

  • En az iki farklı taşıma şeklini kapsayan taşıma belgesi : Genellikle “Multimodal Bill of Lading” olarak adlandırılmaktadırlar. ==> UCP 600 madde 19.
  • Konşimento : Genellikle “Bill of Lading” veya “Marine Bill of Lading” olarak adlandırılmaktadırlar. ==> UCP 600 madde 20.
  • Ciro Edilemez Denizyolu Taşıma Senedi : Genellikle “Non-Negotiable Bill of Lading” veya “Express Bill of Lading” olarak adlandırılmaktadırlar. ==> UCP 600 madde 21.
  • Charter Party Konşimento : Genellikle “Charter Party Bill of Lading” olarak adlandırılmaktadırlar. ==> UCP 600 madde 22.

Küşat Mektubu

Akreditif Açma Teklif Formu.

“L” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Late Presentation

Geç ibraz. Evrakların akrediitfte öngörülen süreden daha sonraki bir tarihte bankaya sunulmasıdır.

Late Shipment

Geç yükleme. Malların akrediitfte öngörülen süreden daha sonraki bir tarihte yüklenmesidir.

Lehtar

Lehine akreditif açılan kuruluş. Dış ticaret işlemine konu olan akreditiflerde ihracatçıdır.

Letter of Credit

Akreditif.

Letter of Credit Rules

Akreditif kuralları. Mevcut uygulamada ICC’nin hazırlamış olduğu kurallar uluslar arası akreditif işlemlerinde en sık kullanılan kurallardır. Güncel akreditif kuralları ise UCP 600 olarak anılmaktadır.

L/C

Letter of Credit’in kısaltmasıdır.

“M” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Mal Tanımı

Description of Goods. Swift mesajı ile açılan akreditiflerde mal tanımı “45A : Description of Goods and Services” maddesi altında yer almaktadır.

Menşe Şahadetnamesi

Maların hangi ülke menşeine ait olduğunu gösterir belgedir. Genellikle ticaret odaları tarafından tasdik edilmekle beraber sanayi odalarınca da tasdik edilebilmektedirler. Özellikli menşe şahadetnameleri olan FORM A Belgesi ve EUR1 belgesi ile karıştırılmamalıdır. Ayrıca bazı mallarda Avrupa Birliği’ne yaptığımız ihracatlarda A.TR. Belgesi düzenlendiği de akılda tutulmalıdır.

Milletlerarası Yeksanek Kurallar

ICC (International Chamber of Commerce) tarafından düzenlenmiş olan akreditif kurallarına verilen Türkçe isimdir.

Muhabir Banka

Advising Bank. İhbar Bankası. Akreditifi lehtara ihbar eden banka.

Mücbir Sebep

UCP 600’ün 36. maddesinde mücbir sebep halinden ( Acts of God ) aşağıdaki şekilde bahsedilmektedir.

“Bir banka doğal afetler, isyan, ayaklanma, iç karışıklıklar,savaş hali, terör eylemleri veya grev veya lokavtlar veya kendi kontrolü dışındaki diğer nedenlere bağlı olarak faaliyetinde meydana gelecek kesintiden kaynaklanan sonuçlardan dolayı hiçbir yükümlülük ve sorumluluk üstlenmez.”

“N” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Nakliye Belgeleri

UCP 600 dahilinde tanımı olmayan ifadelerden birisidir. ISBP 2007 paragraf 21’de nakliye belgeleri, poliçe hariç olmak üzere akreditif tarafından ibrazı şart koşulan tüm belgeler olarak tanımlanmıştır.

Navlun

Freight. Özellikle taşıma belgesinde “navlun önceden ödenmiştir” “Freight Prepaid”, “navlun ödenmemiştir” “Freight Collect” ibarelerinin yazılması bankalarca istenilebilmektedir.

Negotiation

Bakınız ==> İştira.

Nominated Bank

Görevli Banka.

Non-Negotiable Sea Waybill

Ciro Edilemez Denizyolu Taşıma Senedi.

Nüsha

Akrediitfte ibraz edilecek evrakların kaç adet olarak hazırlanması gerektiğini belirten terimdir. Akreditiflerde evraklar orjinal nüshalar ve kopya nüshalar olarak hazırlanmaktadır.

“O” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Ocean Bill of Lading

Okyanus Konşimentosu.

On Board Date

Yükleme tarihi.

On Board Notation

Yükleme kaydı.

Ön İhbar

UCP 600 madde 11’de ön ihbar ile ilgili olarak yapılan açıklama aşağıdaki gibidir. “Bir akreditif açılışının veya değişikliğin ön ihbarı (preavi), amir bankanın ancak üzerinden işlem yapılacak akreditifi açmaya veya üzerinden işlem yapılacak değişikliği yapmaya hazır olması halinde gönderilecektir. Bir ön ihbar gönderen amir banka üzerinden işlem yapılacak akreditifi ön ihbarla uyumsuz olmayan şartlarda gecikmeksizin açmakla veya değişikliği ön ihbarla uyumsuz olmayan şartlarda gecikmeksizin yapmakla dönülemez biçimde yükümlüdür.”

“P” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Packing List

Bakınız ==> Çeki Listesi.

Partial Shipment

Bakınız ==> Kısmi Sevkiyat.

Poliçe

Draft veya Bill of Exchange. Poliçede üç taraflı bir alacak ilişkisini düzenleyen bir değerli bir evraktır. Akreditiflerde istenilmesi durumunda poliçenin kimin üzerine çekileceği akreditif metninde belirtilmelidir. Ayrıca cirolanması gereken durumlarda akreditif şartlarına uygun olarak cirolanmalıdır.

Port of Loading

Yükleme Limanı.

Port of Discharge

Boşaltma Limanı.

“R” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Rambursman

Reimbursement. İngilizcedeki kelime anlamı birisinin katlanmış olduğu maliyetleri karşılamak anlamına gelen rambursman terimi akreditifli işlemlerde bankalar arasındaki ödemeler için kullanılmaktadır.

Akreditif işlemlerinde çoğu zaman birden fazla banka yer almaktadır. Örneğin görevli bir banka kendisine ibraz edilen akreditif şartlarına uygun belgeleri satın almakla ramburse edilmeye hak kazanmış olmaktadır. Zira amir banka görevli bankaya bu görevi akreditif açılışında vermiştir.

Dolayısı ile rambusrman terimi akreditif işlemlerine yeni başlayan kişiler için çoğu zaman karışık gibi görünse de bankalar arasındaki sorumluluk ve görevlerin işleyişi kavrandıkça rambursman teriminin kullanım amacı daha rahat anlaşılabilmektedir.

Rambursman Bankası

Reimbursement Bank. Özellikle teyitli akreditiflerde önem kazanan ve teyit bankasının kendisini korumaya almasında rolü olan bankadır.

Rambursman Kuralları

URR 725 Uniform Rules for Bank-to-Bank Reimbursements. (ICC Yayın No 725 : Akreditiflere İlişkin Bankalar Arası Rambursmanlar İçin Bir Örnek Kuralları)

Red Clause Letter of Credit

Red Clause Akreditif. Peşin Ödemeli Akreditif.

Rezerv

Bankaların ibraz edilen belgelerde yapmış oldukları incelemeler sonucunda bulmuş oldukları uygunsuzluklara verilen isimdir.

Rezerv Masrafı

Discrepancy Fee. Çoğu amir bankanın akreditif açılışında akreditif metnine eklemiş oldukları ve buna bağlı olarak lehtardan her bir rezervli evrak seti için talep etmiş oldukları komisyon.

“S” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Sahte Akreditif

İhracatçı firmaları ve/veya bankaları kandırmak sureti ile haksız kazanç elde etmek maksadıyla çeşitli yollarla düzenlenen belge ve bu amaçla yapılan işlemler bütünüdür.

Satış Sözleşmesi

Sales Contract. Bir dış ticaret işleminde alıcı ve satıcının karşılıklı hak ve yükümlülüklerini belirten, malın özelliklerini gösteren ve işlemin işleyişi ile ilgili olarak tarafların yapmaları gerekenleri açıklayan bir ticari akiddir. Aynı zamanda olası anlaşmazlık durumunda hangi hukuki kuralların geçerli olacağı ve hangi mahkemelerin yetkili olacağı da satış sözleşmesinde yazılmalıdır.

Ship on Board

Malların gemiye yüklendiğini gösterir kayıt.

Sigorta Poliçesi

Insurance Policy.

Sigorta Sertifikası

Insurance Certificate.

Swift

Bankaların birbirleriyle haberleşmelerini sürdürdükleri şifreli bağlantı sistemidir. İhbar bankası tarafından görünür gerçekliği tespit edilebilen swift sistemi ile gönderilmiş olan akreditif UCP 600’e göre akreditif açmak için tek başına yeterlidir ayrıca imzalı orjinal akreditif metnin gönderilmesine gerek yoktur.

 “T” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Tahsiller İçin Birörnek Kurallar

URC 522. Vesaik mukabili işlemlerde kullanılan ve ICC tarafından yazılmış olan kurallardır.

Teyit Bankası

Confirming Bank. Amir bankanın talebi veya verdiği yetki üzerine akreditife teyidini ekleyen banka anlamına gelir.

Teyitli Akreditif

Açılmış olan bir akreditife teyit bankasınca teyit verilmesi ile oluşan akreditifler teyitli akreditif olarak adlandırılmaktadırlar. Teyitli akreditiflerde uygun evrak ibraz edilememesi durumunda teyit düşmektedir.

Ticaret Odası Tasdiği

Belgelere ticaret odası tarafından onay kaşesi vurulmasıdır.

Ticari Fatura

Commercial Invoice. UCP madde 18’e göre;

Bir ticari fatura,

i. lehtar tarafından düzenlenmiş olarak gözükmelidir (38. Madde hükmü hariç);
ii. akreditif amiri adına düzenlenmelidir (38(g) fıkrası hükmü hariç);
iii. akreditifin para cinsi üzerinden düzenlenmelidir; ve
iv. imzalanmış olması gerekmez.

Transfer Edilebilir Akreditif

Transferable Letter of Credit.

Tahsiller İçin Birörnek Kurallar

URC 522. Vesaik mukabili işlemlerde kullanılan ve ICC tarafından yazılmış olan kurallardır.

 “U” Harfi ile Başlayan Akreditif Terimleri

Uluslararası Standart Bankacılık Uygulaması

ISBP 745. International Standard Banking Practice for the Examination of Documents under Documentary Credits 2013 Revision for UCP 600.

UCP 600

Akreditiflere İlişkin Birörnek Usuller ve Uygulama. En güncel ve halen yürürlükte olan akreditif kurallarıdır.