OFAC Nedir? Dış Ticarette OFAC Yaptırımları Neden Önem Taşır?
OFAC, Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanlığı Yabancı Varlıkları Kontrol Dairesi, olarak Türkçe’ye çevrilebilecek ABD Hazine Bakanlığına bağlı bir kurumdur.
OFAC’ın amacı ABD dış politikası ve ulusal güvenlik hedefleri çerçevesinde, yabancı ülke ve rejimlere, ABD tarafından terörist sayılan gruplara, uluslararası uyuşturucu kaçakçılarına, kitle imha silahlarının yayılmasıyla ilgili faaliyetlerde bulunanlara, ABD’nin ulusal güvenliği, dış politikası ve ekonomisine zarar verenlere karşı ekonomik ve ticari yaptırımların yürütülmesi ve uygulanması olarak açıklanmaktadır.
OFAC temel olarak bu amaçlarına ulaşabilmek için tespit edilen kişi veya kurumları engelli listesine almakta ve ABD vatandaşlarının ve firmalarının bu kişilerle ticari ilişki kurmasını yasaklamaktadır.
Amerikan doları uluslararası ticarette en çok kullanılan para biriminden birisi olduğu için, OFAC yaptırımları bu noktada tüm dünyayı ilgilendiren bir hâl almaktadır.
Tüm ABD doları ile yapılan ihracat ve ithalat işlemlerinde ödemeler ABD’deki rambursman bankaları üzerinden geçmek zorunda olduğu için OFAC listesinde olan alıcı ve satıcıların ödemeleri durdurulmaktadır.
Akreditiflerde OFAC Şartı:
2010’lu yılların başından beri OFAC şartı akreditiflerde yer almaktadır.
Amir bankalar, OFAC şartı olarak isimlendirilen ve akreditifin içine yerleştirilen bu maddeler ile kısaca yapmış oldukları işlemlerin ABD, Avrupa Birliği, İngiltere ve Birleşmiş Milletler tarafından uygulanan veya uygulanabilecek yaptırımlardan etkilenebileceğini, böyle bir durumda ödemenin yapılamayabileceğini belirtmektedirler.
Günümüzde pek çok akreditifte OFAC şartı bulunmaktadır.
Örnekler üzerinden akreditiflerdeki OFAC şartlarını aşağıda inceleyelim.
Türkiye’deki bir ihbar bankası tarafından akreditif ihbar edilirken kullanılan OFAC şartı örneği:
Bankamız nezdinde/ aracılığı ile gerçekleştirilen işlemler ulusal ve uluslararası finansal yaptırımlar ve özellikle Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanlığı Yabancı Varlıkları Kontrol Dairesi (OFAC) tarafından uygulanan kısıtlamalar göz önünde bulundurularak değerlendirilir / gerçekleştirilir. Bu kapsamda, Bankamız yabancı ülkeler tarafından uygulanan kısıtlamaları ihlal eden ve/veya Bankamız itibarını zedeleyecek/ itibar riskine sebebiyet verecek işlem talimatlarını/taleplerini gerçekleştirmeme hakkına sahiptir.
Türkiye’deki bir diğer ihbar bankası tarafından kullanılan OFAC şartı örneği
Office for Foreign Asset Control (OFAC), Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi̇ ve Avrupa Birliği Konseyi ambargo/yaptırım kararları doğrultusunda, ibraz edilen vesaikte ambargo/yaptırım kapsamında gerçek/tüzel kişi- gemi̇- konteyner – liman – ülke bulunması halinde işleme alınmayacağı hususunda bilgi edinilmesini rica ederiz.
HSBC Bank USA tarafından kullanılan OFAC şartı örneği
Under the current Assets Control Regulations, persons subject to the jurisdiction of the United States are prohibited from engaging directly or indirectly with any Nationals or Specially Designated Nationals which can be found in the following website: http://www.treas.gov/offices/enforcement/ofac/.
Günümüz Koşullarında OFAC Neden Daha Tehlikeli Bir Hâl Aldı?
2020 ve 2021 yıllarında tüm dünyayı etkileyen pandemi süreci, akabinde Rusya’nın Ukrayna’yı işgal girişimi ile başlayan savaş ve ABD’nin Çin ile yaşamış olduğu teknolojik ve ekonomik çekişme dış ticaret işlemlerinde ambargoları her zamankinden daha tehlikeli hale getirmiştir.
Başlangıçta sadece İran, Kuzey Kore gibi ülkeleri hedef alan ve genellikle bu ülkelerin askeri kişi ve kurumları ile belli başlı politikacılarını kapsayan OFAC yaptırımları sürekli genişleme sürecindedir.
Tamamen sivil ticarete konu şirketlerin de artık OFAC kapsamına girebildikleri görülmektedir. Bunun yanı sıra özellikle Çinli firmalara karşı ABD’nin OFAC yaptırımlarını hızlandırdığı görülmektedir.
2000’li yılların başında küreselleşme anahtar kelimesi kapsamında başlatılan ekonomik modelin yavaş yavaş sonuna gelindiği görülmektedir.
ABD’nin, doların gücünü kullanarak, gelecekte kendisine tehdit olabilecek ülkelere şimdiden baskı kurmaya başladığı anlaşılmaktadır.
İhracatçı ve ithalatçı firmaların buna göre işlemlerini yapmalarında ve gelecek planlamasını bu doğrultuda gerçekleştirmelerinde fayda vardır.
OFAC Listesindeki Ambargolu Firmalara Nasıl Ulaşabilirsiniz?
OFAC tarafından ambargo konulmuş kişi ve firmalara Sanctions List Search (treas.gov) sitesi üzerinden ulaşabilirsiniz.