Görevli Banka (Nominated Bank)

UCP 600, güncel akreditif kurallarında görevli banka, akreditifin kullanımda olduğu banka veya herhangi bir banka nezdinde kullanılır biçimde açılmış bir akreditifte herhangi bir banka anlamına gelir; denilerek tanımlanmıştır.

Görevli bankanın İngilizce’si ise Nominated Bank’dır.

Akreditif kurallarında görevli bankaya net bir ödeme yükümlülüğü tanımlanmamıştır.

Türkiye’deki bankalar, çok büyük oranda UCP 600’ün öngördüğü şekilde bir görev kabul etmemektedirler. Bunun anlamı teyit bankası olmayan Türkiye’deki bir bankanın genellikle ödeme ile ilgili sorumluluğu olmayacağıdır.

Bugünkü yazımızda görevli bankanın tanımını yapıp; örnek akreditif metinlerinde görevli bankanın ne şekilde gösterildiğini inceledikten sonra görevli bankanın görev ve sorumluluklarını tanımlayacağız.

Görevli banka

Akreditif Metinlerinde Görevli Bankalar Nasıl Gösterilir?

Akreditif metinleri daha önceden de açıklamış olduğumuz gibi bankalar arasında swift mesajları ile iletilmektedir. Akreditif açılışında kullanılan swift mesajı ise MT 700 Issue of a Documentary Credit olarak isimlendirilmektedir.

MT 700 swift mesajında görevli banka tanımlaması ise 41. madde altında yapılmaktadır. Örnekler üzerinden konuyu daha detaylı açıklamamız gerekirse;

F41D: Available With … By … – Name and Address – Code
Name and Address: ANY BANK IN TURKEY
Code: BY NEGOTIATION

Yukarıdaki örnekte akreditif iştira (negotiation) ile ödemeli olarak açılmıştır. Görevli banka ise Türkiye sınırları içerisinde faaliyet gösteren her hangi bir bankadır.

Bu şekilde açılmış akreditif metinlerinde ihracatçıların görevli banka seçiminde özgürlükleri bulunmaktadır. Öncelik ihbar bankası olmak üzere, akreditif altında görevli banka olarak bulunmayı kabul edecek bankalar akreditif lehtarları tarafından görevli banka olarak seçilebilmektedir.

Elbette, ihbar bankası haricinde evrak ibrazı yapılacak bir banka seçiminde akreditifin ikinci bankaya taşınması gerekecektir. Bu da ihracatçı açısından ilave masraf anlamına gelecektir.

41A: Available With … By …
YAPITRISXXX
BY PAYMENT

Yukarıdaki  akreditif örneğinde ise akreditif görüldüğünde ödemeli olarak açılmıştır. Akreditif Türkiye’deki Yapı Kredi Bankası gişelerinde kullanımdadır.

Bu akreditifte görevli banka aynı zamanda ihbar bankası konumunda olan Yapı Kredi Bankası’dır.

Görevli bankanın sorumluluklarını anlamak için tekrar akreditif kurallarının ilgili maddelerine bakmamız gerekmektedir. Akreditif kuralları;

  1. Görevli banka, teyit bankası olmadığı sürece ibrazı karşılamak veya iştira etmek için verilen bir yetki, görevli bankanın ibrazı karşılamayı veya iştira etmeyi açıkça kabul ederek bunu lehtara açıkça bildirdiği hal dışında o görevli bankayı ibrazı karşılamak veya iştira etmek için herhangi bir yükümlülük altına sokmaz.
  2. Bir poliçe kabul etmesi veya vadeli ödeme yükümlülüğüne girmesi için bir bankayı görevlendirmekle, amir banka o görevli bankanın kabul ettiği bir poliçeyi veya girdiği vadeli ödeme yükümlülüğünü satın alması veya ön ödeme yapması için o görevli bankayı yetkili kılar.
  3. Teyit bankası olmayan bir görevli banka tarafından belgelerin alınması veya incelenmesi ve gönderilmesi o görevli bankayı ibrazı karşılamakla veya iştira etmekle yükümlü kılmadığı gibi ibraz karşılama veya iştira eylemini de oluşturmaz, demektedir.

ÖZGÜR EKER (CDCS)

Akreditif Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri