Yazar: Ozgur Eker (CDCS-Akreditif Uzmanı)

Dış Ticarette Ödeme Yöntemlerinin Risk Açısından Değerlendirilmesi: Risk Merdiveni

Ozgur Eker (CDCS-Akreditif Uzmanı) Dış Ticarette Ödeme Yöntemleri
Dış Ticarette Ödeme Yöntemlerinin Risk Açısından Değerlendirilmesi: Risk Merdiveni

Bir ithalatçı ile ihracatçı arasındaki ticari sözleşmelerde ödeme koşullarının belirlenmesi büyük önem taşır. Çünkü tarafların ödeme ile ilgili beklentileri ve çıkarları önemli ölçüde farklıdır.

İhracatçı için en önemli konu, ödemenin olabildiğince erken güvence altına alınmasıdır. Bu nedenle, en az risk içeren seçenek, ürünleri sevk etmeden önce ödemenin alınmasıdır. Böylece, tahsilat riski en aza indirilir.

İthalatçı açısından ise önceden ödeme yapmak bazı riskler barındırır:

  • Nakit akışı sıkıntısı: Büyük miktarlarda ön ödeme yapmak, işletmenin mali dengesini zorlayabilir.
  • Teslimat riski: Satıcının malları zamanında veya hiç teslim etmeme ihtimali vardır (örneğin, ödeme sonrası iflas edebilir ya da anlaşmazlık çıkabilir).
  • Kalite riski: Ürünlerin beklenen kalitede olmaması veya hizmetin eksik sunulması mümkündür.

Bu yüzden ithalatçılar, ödemeyi mümkün olduğunca geç yapmayı, tercihen malları teslim aldıktan sonra ödeme yapmayı isterler.

İhracatçı, önceden ödeme almak isterken, ithalatçı ödemenin gecikmesini tercih eder. Bu karşıt beklentiler, ticari sözleşmelerde ödeme koşullarını belirlerken dikkat edilmesi gereken en önemli faktörlerden biridir.

Devam

İhracatta Ödeme Nasıl Güvence Altına Alınır?

Ozgur Eker (CDCS-Akreditif Uzmanı) Dış Ticarette Ödeme Yöntemleri, Video
İhracatta Ödeme Nasıl Güvence Altına Alınır

İhracatta ödemenin müşteriden alınması en kritik süreçlerden birisini oluşturmaktadır.

Özellikle başka bir coğrafyada bulunan ve farklı hukuksal kurallara bağlı ithalatçı bir firmaya ürün gönderip, karşılığında ödemenin alınamaması veya çok geç alınması, yüksek miktarlı fakat düşük kar marjı ile çalışılması gereken günümüz ticaret hayatında, önemli bir sıkıntı kaynağı olarak, firmaların üzerinde Demokles’in kılıcı gibi sallanmaktadır.

Bir ihracat işlemine başlanmadan önce ihracatçı firmanın kendisine sorması gereken en kritik sorulardan birisi “yaptığımız bu ihracat karşılığında paramızı ne zaman alabiliriz” veya “ne şekilde alacağımızı sağlama alabiliriz” olmalıdır.

Zira bir dış ticaret işlemi birbirinden çoğu zaman yüzlerce kilometre uzaklıkta bulunan alıcı ve satıcı arasında gerçekleşmektedir.

Buna ilave olarak alıcı ve satıcı birbirinden farklı kanunlara, ticari geleneklere ve hatta etik kurallara bağlı olarak ticaret yapmaktadırlar.

Dolayısı ile bu kadar farklı yapılarda ticaret yapan alıcı ve satıcı arasında ödemelerin adaletli olarak yürüyebilmesi için dış ticarette kullanılacak olan ödeme yöntemlerinin de tıpkı diğer dış ticaret unsurları gibi standartlaştırılmış ve kolay uygulanabilir olması gerekmektedir ki işlemler ve para akışı aksamadan hızlıca yürüyebilsin.

Not: İhracatta Ödeme Nasıl Güvence Altına Alınır? başlıklı videomuzu izlemek için tıklayınız.

Devam

İhracatta En Uygun Ödeme Yöntemi Nasıl Seçilir?

Ozgur Eker (CDCS-Akreditif Uzmanı) Dış Ticarette Ödeme Yöntemleri , , , , ,
İhracatta En Uygun Ödeme Yöntemi Nasıl Seçilir

Bir ihracat işleminde hiç şüphesiz verilmesi gereken en kritik kararlardan birisi, hangi ödeme yöntemi kullanılarak işlemin gerçekleştirileceğidir.

Dış ticarette kullanılan başlıca ödeme yöntemleri peşin ödeme, mal mukabili ödeme, vesaik mukabili ödeme ve akreditifli ödemelerdir. Banka teminat mektupları ve standby akreditifler de dış ticaret işlemlerinde kullanılabilen ve ödemeyi güvence altına alan diğer yöntemleridir.

İhracat işleminde kullanılacak ödeme yönteminin seçimi, belirli şartların değerlendirilmesi sonucunda verilecek bir karar olup, nihayetinde paranın banka hesabına zamanında düşmesi ile işlem bedelinin muhasebe defterine zarar yazılması arasındaki farkı belirleyen en önemli unsurdur.

Bugünkü yazımda, ihracatta en uygun ödeme yönteminin nasıl seçilmesi gerektiği üzerinde duracağım.

Yazımın devamını okumaya başlamadan önce, “İhracatta Ödeme Nasıl Güvence Altına Alınır?” başlıklı sayfamı okumanızı tavsiye ediyorum.

Devam

Mal Mukabili Ödeme (Open Account) (Açık Hesap) Nedir?

Ozgur Eker (CDCS-Akreditif Uzmanı) Dış Ticarette Ödeme Yöntemleri, Mal Mukabili ,
Mal Mukabili Ödeme (Open Account) Nedir

Mal mukabili ödeme; ihracatçı tarafından öncelikle ürünlerin yüklenmesi, sonrasında ihracat belgelerinin doğrudan alıcıya gönderilmesini takiben ürünlerin ithalatının gerçekleştirildikten sonra mal bedelinin ithalatçı tarafından ödenmesi şeklinde çalışan, dış ticarette kullanılan bir ödeme yöntemidir.

Dış ticarette en sık kullanılan ödeme yöntemi hiç şüphesiz mal mukabili ödemedir.

Mal mukabili ödeme İngilizce’de genellikle “Open Account” olarak adlandırılmaktadır. Bazı yayınlarda “Cash Against Goods” şeklinde de kullanıldığı görülmektedir.

“Open Account” teriminin Türkçe karşılığı “Açık Hesap” olduğu için, mal mukabili ödemeye açık hesap da denilmektedir.

Mal mukabili ödemede, ihracatçı malları satış sözleşmesinde belirtilen özelliklere uygun olarak kararlaştırılan yükleme zamanında yükler.

Alıcı ise önce malları gümrükten çekip daha sonra önceden belirlenmiş ödeme vadesinde ödemesini yapmaktadır. Ödemeler genellikle bankalar aracılığı ile yapılmakta ve “T/T Payment” veya “Wire Transfer” olarak adlandırılmaktadır.

Devam

Shipment Advice (Yükleme İhbarı) Nedir?

Ozgur Eker (CDCS-Akreditif Uzmanı) Akreditif Belgeleri, Shipment Advice (Yükleme İhbarı)
Shipment Advice (Yükleme İhbarı) Nedir

Yükleme ihbarı (shipment advice), yüklemeyi takip eden en kısa süre içerisinde ihracatçı firma tarafından hazırlanarak ithalatçı firmaya gönderilen, yükleme detaylarını içeren ve ithalatçıların sigorta yapmalarına olanak sağlayan bir belgedir.

World Shipping Council verilerine göre 2023 yılında taşınan 250 milyon konteyner arasından 221’i denizde kayboldu. Yine, ICC Uluslararası Denizcilik Bürosu (IMB) verilerine göre, 2024 yılında ticari gemilere yönelik 116 saldırı kaydedildi.

Yukarıdaki verilerden uluslararası denizyolu taşımacılığında belirli miktarda risk olduğu ve tarafların nakliye esnasında yaşanacak olumsuzluklara karşı kendilerini korumak amacıyla nakliye sigortası (cargo insurance policy) yaptırma yoluna gittikleri görülmektedir.

Bilindiği gibi Ex Works, FOB, FCA, CFR gibi teslim şekillerinde nakliye sigortasını ithalatçılar yapmaktadır.

İthalatçılar bu teslim şekilleri ile çalışırken nakliye sigortası yaptırmak amacıyla yükleme öncesinde abonman poliçe (open policy, open cover) düzenletmekte, yükleme gerçekleşir gerçekleşmez de yüklemeye ait bilgilerle sigorta firmasına başvurarak sigorta poliçesi düzenletmektedirler.

İşte ithalatçıların sigorta poliçesi düzenletebilmek amacıyla sigorta firmasına vermeleri gereken bilgilerin yazılı olduğu belgeye shipment advice (yükleme ihbarı) denilmektedir.

Akreditifli işlemlerde yükleme ihbarlarının doğrudan sigorta firmalarına gönderilmesi istenildiği de görülmektedir.

Bugünkü yazımda shipment advice nedir, dış ticaret işlemlerinde yükleme ihbarı ne işe yarar konularını işleyip örnek bir yükleme ihbarı belgesini sizlerle paylaşacağım.

Devam