Karşılıklı gümrük vergileri, bir ülkenin, ticaret yaptığı diğer ülkelerin kendi mallarına uyguladığı mevcut gümrük vergilerine eşit olacak şekilde, ithal edilen ürünlere koyduğu gümrük vergileri olarak ifade edilir.
ABD Başkanı Donald Trump, 13 Şubat’ta, tüm ABD ticaret ortaklarına “adil ve karşılıklı gümrük vergileri” getirilmesini talep eden bir kararname imzaladı.
Buna göre; ABD bir çalışma yaparak; ABD’ye yüksek vergi uygulayan ülkelere aynı oranda gümrük tarifesi uygulamaya başlayacak. Yeni vergiler ise Nisan 2025 itibari ile yürürlüğe girecek.
ABD Neyi Amaçlıyor:
Bu uygulamalar ile ABD dış ticaret açığını kapatmayı planlıyor.
Beyaz Saray sitesinde yapılan açıklamada: Amerika Birleşik Devletleri, 1975’ten bu yana her yıl mal ticaretinde açık vermektedir. 2024 yılında, ülkenin mal ticaretindeki açığı 1 trilyon doları aşmıştır.” denilmektedir.
Ayrıca; “son birkaç yılda ticaret engellerinin artması nedeniyle, ABD tarım sektöründe de ticaret açığı vermeye başlamıştır ve bu açık 2024’te yaklaşık 40 milyar dolar değerindedir.” şeklinde açıklamaya yer verilmiştir.
Gerçekten ABD Karşılıklı Gümrük Tarifeleri Konusunda Haklı mı?
ABD’nin yine Beyaz Saray sitesi üzerinden verdiği örnekler şu şekildedir:
ABD ve Brezilya Arasındaki Etanol Gümrük Vergileri:
ABD’nin etanol üzerindeki gümrük vergisi yalnızca %2,5’tir. Ancak Brezilya, ABD’den ithal edilen etanol için %18 gümrük vergisi uygulamaktadır. Sonuç olarak, 2024 yılında ABD, Brezilya’dan 200 milyon dolardan fazla etanol ithal ederken, Brezilya’ya yalnızca 52 milyon dolar değerinde etanol ihraç etmiştir.
ABD ve Hindistan Arasındaki Tarımsal Ürünler ve Motosiklet Gümrük Vergileri:
ABD’nin tarımsal ürünlerde uyguladığı Ortalama En Çok Kayrılan Ülke (MFN) gümrük vergisi %5’tir. Ancak Hindistan’ın uyguladığı ortalama MFN gümrük vergisi %39’dur. Hindistan ayrıca ABD motosikletlerine %100 gümrük vergisi uygularken, ABD ise Hindistan motosikletlerine yalnızca %2,4 gümrük vergisi uygulamaktadır.
ABD ve Avrupa Birliği Arasındaki Kabuklu Deniz Ürünleri Ticareti:
Avrupa Birliği, ABD’ye istediği kadar kabuklu deniz ürünü ihraç edebilirken, 2020 yılında kabuklu deniz ürünleri ihracatına yönelik onay sürecini hızlandırma taahhüdünde bulunmasına rağmen, ABD’nin 48 eyaletinden yapılan kabuklu deniz ürünleri ihracatını yasaklamaktadır. Sonuç olarak, 2023 yılında ABD, AB’den 274 milyon dolar değerinde kabuklu deniz ürünü ithal ederken, AB’ye yalnızca 38 milyon dolar değerinde ihracat yapmıştır.
ABD ve Avrupa Birliği Arasındaki Otomobil Gümrük Vergileri:
AB, ithal edilen otomobillere %10 gümrük vergisi uygularken, ABD yalnızca %2,5 gümrük vergisi uygulamaktadır.
Gümrük Vergisi Olarak KDV:
ABD, yapmış olduğu açıklamalarda KDV (VAT) uygulamasını da gümrük vergisi olarak tanıyacağını belirtti. ABD’de Katma Değer Vergisi (KDV) bulunmamaktadır.
KDV, aslında bir çeşit gümrük vergisi gibi çalışmaktadır: ihracatta ödenen KDV’nin iade edilmesi ve ithalatta ise KDV uygulanması şeklinde çalışmaktadır.
- İhracatta KDV iadesi: İhracatçı, ihraç ettiği ürünler için ödediği KDV’yi geri alır. Bu, ihracatçıların rekabet gücünü artırır ve ihracatı teşvik eder.
- İthalatta KDV uygulanması: İthalatçı, ithal ettiği ürünler için KDV öder. Bu, yerli üreticileri korur ve ithalatı dengeler.
En Çok Etkilenecek Ülkeler:
ABD’nin karşılıklı gümrük tarifelerinin, uygulanması durumunda, en çok Avrupa Birliği ve Güney Kore, Hindistan, Tayland gibi Asya ülkelerini etkilemesi bekleniyor.
Fakat, hizmet sektörü ve KDV uygulamalarındaki belirsizlikler bazı ülkelerin spesifik sektörlerine beklenmeyen etkiler yaratmaya aday gözüküyor.
ÖZGÜR EKER (CDCS)
Akreditif Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri