“As per proforma invoice” ibaresi akreditifli işlemlerde 45A-Description of Goods (Mal Tanımı) maddesi içerisinde ekseriyetle yer alan bir tanımdır.
Hemen hemen tüm amir bankalar (issuing banks), akreditif açma teklif mektuplarının ekine proforma fatura veya satış sözleşmesinin eklenmesini talep etmekte, açılan akreditiflerde de yukarıda gösterdiğim şekilde proforma faturalara atıfta bulunmaktadırlar.
Peki, bu şekilde bir atıf bulunduran akreditifte evrak ibrazı nasıl yapılmalıdır. Ticari fatura proforma faturaya göre mi düzenlenmelidir? Akreditif belgeleriyle beraber ayrıca proforma ibrazı gerekir mi?
İşte tüm bu soruların cevabını bugünkü yazımda vermeye çalışacağım.
Akreditif Kurallarının Proforma Faturaya Bakış Açısı:
Akreditif kuralları satış sözleşmesi ile akreditif arasına kesin çizgi çekmiş, akreditifin kendisine dayanak olan sözleşmelerden bağımsız bir ödeme yükümlülüğü olduğunu UCP 600 madde 4 altında net biçimde saptamıştır.
UCP 600 4. madde:
“Doğası itibariyle bir akreditif, dayandırılabileceği satış sözleşmesinden veya diğer bir sözleşmeden ayrı bir işlemdir. Akreditifte her ne şekilde olursa olsun bir sözleşmeye değinilmiş olsa bile bankalar böyle bir sözleşmeyle ilgilenmezler ve onunla bağlı değillerdir.”
“Amir, akreditifle ilişkili sözleşmenin kopyalarını, proforma faturayı ve buna benzer belgeleri akreditifin ayrılmaz bir parçası olarak akreditife dahil etmek için herhangi bir girişimde bulunduğu takdirde amir bankanın amiri bundan vazgeçirmeye çalışması gerekir.” demektedir.
Örnek Akreditif Metinleri:
Aşağıdaki örneklerde akreditif metinlerinde geçen ve proforma faturaya atıf içeren ibareler yer almaktadır.
- Goods shipped are in accordance with Proforma Invoice Nr.1810201107.
- 200 ton of marble blocks, USD 240.00 per tons, total value USD 48.000,00, FOB Gemport, Turkey, Incoterms 2010 as per proforma invoice dated 12.08.2015.
- Trays as per proforma invoice no. Exp01222015-2 dated 05-August-2015, FOB Any Turkish Sea Port.
Örnek Uygulama:
Akreditifli ödemelerde 45A maddesi altında kullanılan, yukarıda örnekleri verilmiş olan “as per proforma invoice” ibareleri, ticari faturada (commercial invoice) söz konusu ibarelerin birebir yazılması sonucunu ortaya çıkarmaktadır. Bunun haricinde herhangi bir işlem yapılması gerekmez.
Örneğin, “45A-Description of Goods” maddesi altında “Goods shipped are in accordance with proforma invoice Nr.1810201107.” ibaresi olan bir akreditif işleminde, ticari fatura (commercial invoice) aşağıdaki şekilde düzenlenmelidir.
Aşağıdaki şekilde düzenlenen ticari fatura ibrazı yeterli olup, herhangi bir şekilde ayrıca proforma fatura ibrazına gerek yoktur.
Önemli Uyarı:
Bazı akreditiflerde ürün kalemleri çok fazla sayıda olabilmektedir. Bu gibi durumlarda tüm bu ürün kalemlerinin aynen akreditife yazılması mümkün olmamaktadır.
Eğer akreditifte ürün kalemleri tek tek yazılmayıp; mal tanımları genel bir biçimde yazılmış ise ve ticari faturada proformadaki mal tanımlarının aynen gösterilmesi isteniyorsa bu durum akreditif metninde açıklıkla belirtilmelidir.
Aksi halde amir banka ve ihracatçı arasında ibraz aşamasında anlaşmazlık çıkabilecektir.
ÖZGÜR EKER (CDCS)
Akreditif Danışmanlık ve Eğitim Hizmetleri