Akreditif ile İlgili En Çok Sorulan 15 Soru ve Cevapları

Bu siteyi 2008 yılı Aralık ayında ilk yazmaya başladığımda en temelden başlamıştım.

Akreditif Nedir? Akreditif Kuralları Nelerdir? Akreditif Çeşitleri Nelerdir? gibi soruları kendi kendime sormuş ve basitçe cevaplamaya çalışmıştım.

Geçen 14 yıllık süreçte, hem 1000’in üzerinde ibrazı başarı ile tamamladım hem de konu ile ilgili yüzlerce firmadan gelen binlerce soruyla muhatap oldum.

Bu tecrübenin ışığında akreditif ile ilgili sık karşılaştığım ve aklıma gelen 15 soru ve cevabını bu sayfamda sizlere aktarma kararı aldım.

Dilerseniz sözü daha fazla uzatmadan akreditif ile ilgili en çok sorulan 15 sorunun yanıtları ile bugünkü yazımıza başlayalım.

Devam

Konşimento

Konşimento (az bilinen ama daha doğru kullanımı ile Konişmento); dış ticaret işlemlerinde kullanılan bir taşıma belgesidir.

Günümüzde ihracat ve ithalat işlemlerinde pek çok taşıma belgesi kullanılmaktadır.

Örneğin, karayolu taşımalarında CMR (karayolu taşıma belgesi), havayolu taşımalarında Air Waybill (havayolu taşıma senedi), demiryolu taşımalarında da hamule senedi gibi.

Denizyolu taşımalarında kullanılan taşıma belgelerinin genel adı ise konşimentodur. En eski taşıma belgesi olan konşimentonun günümüzde farklı çeşitleri kullanımdadır.

Bugünkü yazımızda konşimentonun tanımını yapıp, genel karakteristik özelliklerini açıkladıktan sonra konşimento çeşitlerine değineceğiz.

Yazımızın son bölümünde ise akreditif uygulamalarında konşimento kullanımı ile ilgili bilgiler vereceğiz.

Önemli Not: Bu yazımızda genel olarak açıkladığımız konşimento türü limandan limana yapılan konteyner taşımacılığında kullanılan hat konşimentosudur. Konşimento kavramı ile aksi belirtilmediği sürece söz konusu belgeyi kastedeceğiz.

Devam

Akreditif Nedir?

Akreditif, dış ticarette kullanılan bir ödeme yöntemi olarak tanımlanabilir.

Akreditif, ihracatçı ve ithalatçı açısından riskleri sınırlandıran bir ödeme yöntemidir. ICC tarafından hazırlanan UCP 600 kuralları ile kullanılmaktadır.

Amir banka, akreditif şartlarının yerine getirilmesi koşulu ile açılan akreditif bedelini ödeme yükümlülüğü altındadır. Akreditif, dış ticarette güvenli bir ödeme yöntemi tercih eden ihracatçı ve ithalatçılar için ideal bir seçeneklerden birisidir.

Bugünkü yazımızda akreditif ile ilgili temel bilgilere değineceğiz. Yazının konu başlıklarını aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.

Devam

Dış Ticarette Yaşanan Ödeme Gecikmeleri İhracatçıları Zorluyor

2020 ve 2021 yıllarında dünya çapında etkili olan Covid-19 pandemisi, sağlık alanındaki etkilerinin yanı sıra çok ciddi ekonomik sorunlara da yol açmıştır.

Bu süreçte uygulanan sokağa çıkma ve seyahat yasakları esnasında birçok sektör atıl duruma gelmiştir.

Hükümetler, pandemi yasaklarından etkilenen hane halkını ve üreticileri desteklemek için gevşek para politikaları uygulamaya başlamış; merkez bankaları para basmış ve faizler olabildiğince düşürülmüş, hatta pek çok ülke vatandaşlarına karşılıksız para dağıtmıştır. (helicopter money, Türkçe karşılık bulmak gerekirse havadan para)

Uygulanan aşılama programlarının etkisi ve salgının ulaşabileceği limite yaklaşması sonucunda 2021 yılının ikinci yarısından itibaren Covid-19 yasakları esnetilmeye ve nihayetinde kaldırılmaya başlanmıştır.

Covid-19 salgınının gündemden düşmesi ile dünya bu sefer de ekonomik bir açmazın içine sürüklenmiştir. Uygulanan gevşek para politikalarının ve tedarik zincirlerinin bozulmasının etkisi olarak ülkeler enflasyonist baskının altına girmişlerdir.

Devam

Sea Waybill Nedir? Denizyolu Taşıma Senedi Nedir?

Bundan önceki yazılarımızda konşimentoyu tanımlamıştık.

Sea Waybill yani deniz yolu taşıma senedini anlayabilmek için bu yazımızı okumanız gerekmektedir. Konşimentoyu bilmeden deniz yolu taşıma belgesini anlamak mümkün değildir.

Deniz yolu taşıma senedi ve konşimento pek çok ortak noktaya sahiptir.

İki belgeyi ayıran temel farklılık ise konşimento ile yapılan taşımalarda malları varış limanında nakliyeciden teslim alabilmek için mutlaka orijinal konşimentonun ibraz edilmesi gerekirken; Sea Waybill yani deniz yolu taşıma senedi ile yapılan taşımalarda bu zorunluluğun ortadan kalkmış olmasıdır.

Deniz yolu taşıma senediyle yapılan taşımalarda, nakliyeci alıcının kimliğini doğruladıktan sonra malları doğrudan alıcıya teslim etmektedir.

Bu yüzden konşimento kıymetli evrak hükmünde işlem görürken; deniz yolu taşıma senedi kıymetli evrak hükmünde değildir.

Devam

Multimodal Bill of Lading Nedir? Multimodal Konşimento Çeşitleri Nelerdir?

Multimodal bill of lading, birden fazla taşıma şeklini içeren kombine taşımalarda kullanılan bir taşıma belgesidir.

Tek bir taşıma belgesi altında karayolu, denizyolu, havayolu veya demiryolu taşımalarından en az iki tanesi kullanılmışsa bu taşıma belgesi kombine taşımalarda kullanılan bir taşıma belgesi olarak kabul görür.

Kombine taşımaların büyük çoğunluğunda denizyolu taşıması kullanıldığı için kombine taşımalarda kullanılan taşıma belgeleri multimodal konşimento (multimodal bill of lading) olarak isimlendirilir.

Multimodal bill of lading genel olarak iki çeşide ayrılabilir.

Bunlardan birincisi hat konşimentolarında iki veya daha fazla taşıma şeklinin kullanılmasıyla ortaya çıkan Multimodal Bill of Lading iken, ikinci çeşidi ise forwarder firmaların düzenlemiş oldukları Fiata Multimodal Transport Bill of Lading’dir.

Devam

Teyitli Akreditiflerde Teyidin Düşmesi

Akreditifli işlemlerde karşılaştığım en önemli yanlış anlamalardan bir tanesini de teyitli akreditiflerde ödemenin garanti altına alındığı şeklinde ihracatçı firmalardan tarafımıza gelen geri bildirimlerimlerdir.

İster teyitli olsun isterse teyitsiz olsun, bir akreditif altında ödeme alabilmek için mutlaka uygun evrak ibrazı yapmak gerekmektedir.

Teyitli akreditiflerde evraklar teyit bankası tarafından incelenmekte, evrakların uygun bulunması halinde teyit bankası ödeme taahhüttü altına girmektedir.

Teyitsiz akreditifler de ise evraklar amir banka tarafından incelenmekte, evrakların uygun bulunması halinde ödeme akreditif şartlarına göre yapılmaktadır.

Teyitli akreditifler altında teyit bankasının yapmış olduğu inceleme sonucunda evraklarda herhangi bir eksiklik bulunursa, biz buna akreditif terminolojisinde rezerv yani İngilizce discrepancy diyoruz, teyit önce askıya alınmakta, rezervler ihracatçı tarafından zamanında düzeltilemez ise de teyit düşmektedir.

Teyit bankası bulmuş olduğu rezervleri ihracatçı firmaya bildirmekte ihracatçı firma kendisine verilen süre içerisinde belgeleri düzeltemezse teyit düşmekte ve belgeler teyitsiz olarak amir bankaya gönderilmektedir.

Amir banka kendisine iletilen belgeleri incelemekte belgelerde herhangi bir rezerv bulması halinde ithalatçı firmaya rezervleri kabul edip etmediğini sormakta ve aldığı cevaba göre ya ihracatçı firmaya ödeme yapmakta ya da rezerv bildirimi göndermektedir.

Dolayısıyla teyitli akreditiflerde ödeme garantisi yalnızca uygun evrak ibrazı karşılığında geçerli olmaktadır. Rezervli evrak ibrazı durumunda teyit düşmekte ve belgeler teyitsiz olarak amir bankaya gönderilmektedir.

Örnek olay üzerinden konuyu açıklamaya çalışalım.

Devam

Taslak Akreditif (Draft Letter of Credit) Nedir? Taslak Akreditif Neden Önemlidir?

Akreditif, şartlı bir ödeme yöntemi olarak ihracat ve ithalat işlemlerinde sıklıkla kullanılmaktadır.

İhracatçılar, akreditif altında ödeme alabilmek için akreditif şartlarına uygun belgeleri, akreditifte belirtilen süreler içinde ve detaylara uygun olarak bankaya ibraz etmek zorundadırlar.

Belgelerdeki uygunsuzluklar (discrepancy) ise ihracatçılara rezervli evrak olarak dönmektedir.

Rezervli evrak ibrazı durumunda, bankaların ödeme yükümlülükleri ortadan kalkmakta ve ihracatçı, sadece rezervlerin amir tarafından kaldırılmasıyla ödemeye ulaşabilmektedir.

İhracatçılar, rezerv yememek için üretime başlamadan önce akreditif metinlerini dikkatlice inceleyerek, akreditif metinlerinde gerekli düzeltmeleri talep etmektedirler.

Bu şekilde, rezervli evrak durumu engellenerek ödeme süreci güvence altına alınabilmektedir.

Devam