Akreditif Terimleri

Bu yazımızda akreditif işlemlerinde kullanılan başlıca İngilizce ve Türkçe terimlerin açıklamalarına yer vermekteyiz.

2009 yılında yazdığımız bu sayfayı 2024 yılında güncelledik. Süreç içerisinde ICC yayınlarında yapılan değişikleri açıklayan eski terimleri bu şekilde güncellemiş olduk.

Özellikle Incoterms, ISBP gibi yayınlarda geçen yıllarda ikişer güncelleme gelmişti.

Sayfamızda yer alan akreditif terimleri kullanım kolaylığı amacıyla harf sıralamasına göre düzenlenmiştir.

Bu sayfada kullandığımız terimlere özellikle link vermedik. Sayfadan ayrılmadan terimleri hızlı bir biçimde okumanın, akreditif terminolojisine hâkimiyetinizi arttıracağını düşünmekteyiz.

Bilmenizi isteriz ki hemen hemen tüm terimlerin detaylı olarak ele alındığı sayfalar web sitemiz üzerinde yer almaktadır.

Akreditif Üzerine Yazılarımız başlıklı sayfamızda tüm yazılarımızı bir araya topladık.

Söz konusu sayfanın sağında yer alan arama kutusunu kullanarak detaylı bilgi edinmek istediğiniz terim hakkında arama yapabilirsiniz.

Devam

Rezerv

Rezerv

Akreditifli ödemelerde rezerv kavramı belki de ihracat profesyonellerini en çok korkutan sözcüklerin başında yer almaktadır.

Hemen hemen tüm ihracatçılar meslek hayatlarının bir bölümünde akreditif ile çalışırken rezervli bir ibrazla karşılaşmışlardır, çünkü yapılan çalışmalara göre ibraz edilen akreditif evraklarının yaklaşık %70’i bankalarca ilk ibrazda rezervli olarak tespit edilmektedir.

Bugünkü yazımızda akreditifte rezerv kavramı üzerinde duracağız.

Akreditifte rezerv nedir, rezervin önemi nedir gibi sorulara cevap vermeye çalışacağız.

Akreditifte Rezerv Kavramı başlıklı kitapçığımıza ulaşmak için lütfen tıklayın.

Devam

Swift Nedir? Akreditif İşlemlerinde Hangi Swift Mesajları Kullanılır?

Swift Nedir? Akreditif İşlemlerinde Hangi Swift Mesajları Kullanılır?

SWIFT kelimesi İngilizce “Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication” kelimelerinin ilk harflerinden oluşmaktadır.

“Dünya Bankalararası Finansal Telekomünikasyon Derneği” olarak Türkçe’ye çevrilebilir.

SWIFT bir yandan bankaların ve diğer finansal kuruluşların kendi aralarında üst düzeyde güvenilir olarak haberleşmesini sağlayacak iletişim sistemi oluştururken bir yandan da bu sistemde kullanılacak mesajların standardizasyonunu sağlayacak şekilde çalışmaktadır.

SWIFT’in yaklaşık 11,500 adet kullanıcısı 200’ün üzerinde ülkede hergün milyonlarca kez SWIFT sistemini kullanmaktadır.

Uluslararası ödemelerin tamamı günümüz bankacılık sisteminde swift mesajları ile yapılmaktadır.

Bankaların internet sitelerinde yurtdışı ödeme olarak anlatılan swift kavramı esasen eksik bir anlatımdır.

Swift sadece uluslararası havaleleri kapsamaz, bunun yanı sıra vesaik mukabili, akreditif, teminat mektupları ve standby akreditiflerin işleyişi sırasında kullanılan mesajların da bankalar arasında iletilmesini sağlar.

Bunu yaparken bankaların kara para aklama gibi yasal düzenlemelere uymasını ve hileli işlemlerin önlenmesini de sağlayacak araçlar sunar.

Devam

Akreditif Nedir?

Akreditif Nedir?

Akreditif, dış ticarette ihracatçı ve ithalatçı açısından riskleri sınırlandıran bir ödeme yöntemi olarak tanımlanabilir.

ICC tarafından hazırlanan UCP 600 kuralları ile kullanılmaktadır. İthalatçının talebi ile ithalatçının bankası (amir banka) tarafından açılmaktadır.

İthalatçıya amir (applicant), ihracatçıya ise lehtar (beneficiary) denilmektedir.

Amir banka (issuing bank), akreditif şartlarının yerine getirilmesi koşulu ile açılan akreditif bedelini ödeme yükümlülüğü altındadır.

Dış ticarette güvenli bir ödeme yöntemi tercih eden ihracatçı ve ithalatçılar için ideal seçeneklerden birisidir.

Akreditif pek çok anlamda dış ticarette kullanılan diğer ödeme yöntemlerinden ayrışmaktadır. Mal mukabili ödeme, vesaik mukabili ödeme ve peşin ödemeye karşı belirli avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır.

Ayrıca, akreditifli ödemelerde çeşitli riskler de bulunmaktadır.

Bugünkü yazımızda akreditif nedir sorusuna yanıt verip; akreditif ile ilgili temel bilgilere değineceğiz.

Akreditif Nedir Sunumunu pdf dosyası şeklinde görmek için tıklayın.

Devam

Akreditif Nasıl Açılır? Akreditif Nasıl İşler?

Akreditif Nasıl Açılır? Akreditif Nasıl İşler?

Akreditif, ithalatçının bankasına vermiş olduğu talimat ile ithalatçının bankası tarafından açılmaktadır.

Akreditifin açılması ile birlikte ithalatçı akreditifin doğrudan tarafı olmaktan çıkar ve akreditifi açan amir banka uygun ibraz karşılığında akreditif lehtarına ödeme yapmakla yükümlü hale gelir.

İhracatçı açısından bakıldığında süreç akreditif metninin ihbar edilmesi ile başlamakta, belgelerin ibraz edilmesiyle devam etmektedir.

Son aşamada ise belgelerin bankalarca incelenmesi ve ödeme süreci gelmektedir.

Bugünkü yazımızda akreditifin açılış sürecini ve işleyişini yani çalışma mekanizmasını örnek üzerinden açıklayacağız.

Not: Yazımızın içeriğine Akreditif Nasıl Açılır, Nasıl İşler? başlıklı pdf dosyamızdan ulaşabilirsiniz.

Devam

Gayri Kabili Rücu Akreditif (Geri Dönülemez Akreditif) Nedir?

Gayri Kabili Rücu Akreditif (Geri Dönülemez Akreditif) Nedir?

Geri Dönülemez Akreditif, İngilizce tanımı Irrevocable Letter Of Credit (ILOC) olan ve Türkçe’de Gayri Kabili Rücu Akreditif şeklinde de kullanılan bir akreditif çeşididir.

Kısaca tanımlamak gerekirse, amir banka, lehtar ve eğer mevcut olması durumda teyit bankasından her birinin onayı olmadan geriye alınması, revize edilmesi veya iptal edilmesi mümkün olmayan akreditif türlerine Gayri Kabili Rücu Akreditif veya diğer bir deyişle Geri Dönülemez Akreditif denilmektedir.

Bugünkü yazımızda geri dönülemez akreditif olarak isimlendirilen ve İngilizce’si Irrevocable Letter of Credit olan akreditif çeşidini inceleyeceğiz.

Ayrıca yazımızın sonunda swift mesajlarında geri dönülemez akreditiflerin ne şekilde gösterildiğini göreceğiz.

Devam

Akreditif Çeşitleri Nelerdir?

Akreditif Çeşitleri Nelerdir?

Dış ticarette kullanılan şartlı bir ödeme yöntemi olan akreditif uzun bir geçmişe ve esnek bir yapıya sahiptir.

Akreditifler süreç içerisinde ticaretin karmaşık yapısına uyum sağlamışlar ve ihracatçı ve ithalatçıların farklı ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde dönüşüme uğramışlardır.

Böylece günümüzde kullandığımız akreditif türleri ortaya çıkmıştır.

Akreditifler, taraflara sağladığı güvence açısından; ödemeden sorumlu olan kuruluş açısından ve ödeme şekli açısından alt gruplara ayrılarak incelenebilir.

Ayrıca, özel nitelikli akreditifler de bulunmaktadır.

Esas olarak akreditiflerin sınıflandırılması ise Ticari Akreditif (Commercial Letters of Credit) ve Teminat Akreditifleri (Standby Letters of Credit) başlığı altında yapılmalıdır.

Dilerseniz sözü daha fazla uzatmadan akreditif çeşitlerini incelemeye başlayalım.

Not: Akreditif Çeşitleri Nelerdir? başlıklı pdf dosyasına ulaşmak için tıklayın.

Devam

Akreditifte Risk

Akreditifte Risk

Akreditif, riskleri azaltıcı bir yapıya sahip olsa da, akreditif işlemlerinde tarafların her biri belirli düzeyde riske maruz kalmaya devam eder.

Daha önce de açıkladığımız gibi akreditif uygulamalarında ihracatçı ve ithalatçının yanı sıra bankaların da bazı sorumlulukları bulunmaktadırlar.

Dolayısı ile akreditif işlemlerinde bankaların da ihracatçı ve ithalatçılar gibi kötü niyetli uygulamalar karşısında risk altında oldukları unutulmamalıdır.

Akreditif işlemlerindeki riskleri genel riskler (tüm tarafların ortaklaşa taşıdığı riskler), mücbir sebeplere ilişkin riskler, ithalatçının (amirin) taşıdığı riskler, ihracatçının (lehtarın) taşıdığı riskler ve bankaların taşıdığı riskler olmak üzere 5 grupta inceleyebiliriz.

Not: Akreditifte Riskler başlıklı pdf dosyamızı buraya tıklayarak indirebilirsiniz.

Devam

Akreditifin Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Akreditifin Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?

Akreditif dış ticarette kullanılan bir ödeme yöntemi olup, ihracatçılar ve ithalatçılar açısından çeşitli avantaj, dezavantaj ve riskleri beraberinde getirmektedir.

Akreditifin avantajları arasında, hem ihracatçı hem de ithalatçı için ödeme güvencesi sağlaması, yeni pazarlara açılma imkanı sunması ve riskleri azaltması sayılabilir.

Akreditif, ihracatçılar için doğru kullanıldığında alacak riskini azaltırken, ithalatçılar için de malın kalitesini ve teslimatını güvence altına alır.

Ancak, akreditifin dezavantajları da göz ardı edilmemelidir.

Akreditif işlemleri, belgelerin titizlikle hazırlanmasını gerektirdiğinden ve bankaların katılımı nedeniyle zaman alıcı ve zorlayıcı olabilir.

Akreditif ile ilgili riskleri daha önce yazmış olduğum “Akreditifte Risk” başlıklı yazımı okuyarak anlayabilirsiniz.

Yine ihracatçı firmaların akreditif altında risklerini nasıl düşüreceklerini “İhracat Akreditiflerinde Risk Nasıl Düşürülür” başlıklı yazımdan takip edebilirsiniz.

Bugünkü yazımda ise ihracatçı ve ithalatçılar açısından akreditiflerin avantajlarını ve dezavantajlarını sizlerle paylaşacağım.

Devam

Konşimento

Konşimento

Konşimento (az bilinen ama daha doğru kullanımı ile Konişmento); dış ticaret işlemlerinde kullanılan bir taşıma belgesidir.

Günümüzde ihracat ve ithalat işlemlerinde pek çok taşıma belgesi kullanılmaktadır.

Örneğin, karayolu taşımalarında CMR (karayolu taşıma belgesi), havayolu taşımalarında Air Waybill (havayolu taşıma senedi), demiryolu taşımalarında da hamule senedi gibi.

Denizyolu taşımalarında kullanılan taşıma belgelerinin genel adı ise konşimentodur. En eski taşıma belgesi olan konşimentonun günümüzde farklı çeşitleri kullanımdadır.

Bugünkü yazımızda konşimentonun tanımını yapıp, genel karakteristik özelliklerini açıkladıktan sonra konşimento çeşitlerine değineceğiz. Yazımızın son bölümünde ise akreditif uygulamalarında konşimento kullanımı ile ilgili bilgiler vereceğiz.

Önemli Not: Bu yazımızda genel olarak açıkladığımız konşimento türü limandan limana yapılan konteyner taşımacılığında kullanılan hat konşimentosudur.

Konşimento kavramı ile aksi belirtilmediği sürece söz konusu belgeyi kastedeceğiz.

Konşimento ile ilgili bu sayfada geçen bilgilere ayrıca Konşimento Sunumu isimli pdf dosyamız aracılığı ile de ulaşabilirsiniz.

Devam

Teyitli Akreditif Nedir? Avantajları ve Riskleri Nelerdir? Her Akreditife Teyit Eklenir mi?

Teyitli Akreditif Nedir? Avantajları ve Riskleri Nelerdir? Her Akreditife Teyit Eklenir mi?

Bugünkü yazımızda teyitli akreditif kavramını inceleyeceğiz.

Teyitli akreditif nedir, nasıl çalışır, teyitli akreditifin sağladığı faydalar nelerdir gibi sorulara cevap vermeye çalışacağız.

Eğer bir akreditif amir bankanın haricinde ikinci bir bankanın daha ödeme garantisini taşıyor ise bu akreditif türüne Teyitli Akreditif (Confirmed Letter of Credit, Confirmed L/C) denilmektedir.

Teyitli akreditif, akreditif lehtarına şarta bağlı ödeme güvencesinin amir bankanın yanı sıra teyit bankası tarafında da verildiği akreditif çeşididir.

Bir bankanın akreditife teyidini ekleyebilmesi için mutlaka amir bankanın bu konuda bir talebi olmalıdır.

Teyit bankası amir bankanın talebi olmaksızın kendiliğinden akreditife teyidini ekleyemez.

Teyit ticari bir karar olduğu için hiçbir banka bir akreditife teyidini eklemeye zorlanamaz.

Teyit bankaları amir bankalardan aldıkları teyit ekleme taleplerini kendi iç mekanizmalarına göre değerlendirip akreditif lehtarına olumlu veya olumsuz yanıt verebilmektedirler.

Teyitli akreditifler ile akreditifin işleyiş mekanizmasına bir banka daha eklenmekte ve böylece akreditif maliyetleri artmaktadır.

Dolayısı ile teyitli akreditifler genellikle akreditif lehtarının kendisini amir bankadan kaynaklanabilecek politik ve ekonomik risklere karşı korunmak istediği durumlarda kullanılmaktadır.

Teyitli akreditifler ile ilgili olarak üzerinde durulması gereken bir diğer önemli nokta da bankaların sadece gayri kabili rücu akreditiflere (irrevocable Letter of Credit) teyitlerini ekleyebildikleridir.

Devam

UCP 600

UCP 600

UCP 600 mevcut olarak kullanımda olan akreditif kurallarının kısaltılmış ismidir.

Tam olarak açılımı ise İngilizce olarak ICC Uniform Customs and Practice for Documentary Credits‘tir.

Türkçe’ye ise ICC’nin Akreditiflere İlişkin Birörnek Usuller ve Uygulama Kuralları olarak çevrilmiştir.

Akreditif kuralları devletler tarafından değil, özel sektör tarafından yazılmış kurallardır.

Akreditif kuralları, ticaret odalarının bir araya gelerek oluşturmuş olduğu bir çatı örgüt olan Milletlerarası Ticaret Odası (ICC) altında faaliyet gösteren Bankacılık Komisyonu tarafından atanan uzmanlarca yazılmaktadır.

Bankacılık Komisyonu’na bağlı olarak çalışan uzmanlar akreditif kurallarını taslak haline getirdikten sonra çeşitli ülkelerdeki ICC Milli Komitelerinden görüş almakta ve tüm görüşler alınarak hazırlanan nihai taslağı ICC Yönetim Kurulu onaylamaktadırlar.

Kısaca özetlemek gerekirse akreditif kuralları devletler namına hareket eden hukukçular tarafından değil, ağırlığı bankacılardan oluşan özel sektör çalışanları tarafından yazılmaktadır.

Belki de bu yüzden akreditif kuralları belirli aralıklarla güncellenmekte; her yapılan güncelleme ile bir önceki kurallarda görülen aksaklıklar düzeltilmeye çalışılmaktadır.

UCP 600 Akreditif Kural Kitapçığı isimli pdf dosyasını indirmek için lütfen tıklayın.

Devam

MT700 Swift Mesajı Nedir?

MT700 Swift Mesajı Nedir?

MT 700 akreditif açılışında kullanılan bir swift mesajıdır. İngilizcesi “Issue of a Documentary Credit” olup, Türkçeye “Akreditif Açılışı” olarak çevrilebilir.

Mesaj kodu 700 olduğu için MT 700 olarak sınıflandırılmaktadır.

MT 700 swift mesajının bazı alanları zorunlu, bazı alanları ise opsiyoneldir. Zorunlu alanlar tüm mesajlarda bulunmalıdır. Opsiyonel alanlar ise bazı mesajlarda yer alırken, bazı mesajlarda yer almaz.

MT 700 swift mesajında birbiri ile ilgili maddeler de bulunmaktadır. Akreditifin yapısına göre bir arada olması gereken veya olmaması gereken maddeler olabilmektedir.

Bugünkü yazımızda MT 700 mesajında yer alan tüm alanların açıklamalarına yer vereceğiz. Uygulamada bütün alanlar aynı akreditif metninde bulunmaz.

Devam

Vesaik Mukabili Ödeme

Vesaik Mukabili Ödeme

İngilizcede “Documentary Collection” veya “Cash Against Documents (CAD)” olarak adlandırılan “Vesaik Mukabili” ödeme; uluslararası ticarete konu mal bedelinin söz konusu malları temsil eden belgelerin alıcıya teslimi karşılığı ödenmesi prensibini ifade eden bir ödeme yöntemidir.

Vesaik mukabili ödeme, basit olarak vesaiklerin alıcıya mal bedelinin tahsil edilmesinden veya tahsilat için istenilen güvencenin alınmasından sonra teslim edildiği bir ödeme yöntemi olarak tanımlanabilir.

Vesaik mukabili işlemler bankalarca yürütülmektedir. Kuralları ICC tarafından yazılmış olan URC 522 isimli kitapçıktır.

Operasyonel olarak akreditiften daha kolay olan vesaik mukabili ödeme; risk açısından değerlendirildiğinde akreditiften daha risklidir çünkü bankaların ödemeye ilişkin bir sorumlulukları bulunmaz. (aval hariç)

Bugünkü yazımızda vesaik mukabili ödemenin işleyiş süreci üzerinde duracağız. Vesaik mukabili ödemenin temel özelliklerini inceledikten sonra vesaik mukabili ödemede tahsilat yöntemlerine göz atacağız.

Yazımızın son bölümünde ise vesaik mukabili ödemede tarafları anlayıp; vesaik mukabili ödemenin kurallarına değineceğiz.

Devam

Akreditif ile İlgili En Çok Sorulan 15 Soru ve Cevapları

Akreditif ile İlgili En Çok Sorulan 15 Soru ve Cevapları

Bu siteyi 2008 yılı Aralık ayında ilk yazmaya başladığımda en temelden başlamıştım.

“Akreditif Nedir?”, “Akreditif Kuralları Nelerdir?”, “Akreditif Çeşitleri Nelerdir?” gibi soruları kendi kendime sormuş ve basitçe cevaplamaya çalışmıştım.

Geçen 14 yıllık süreçte, hem 1200’ün üzerinde ihracat akreditif ibrazını başarı ile tamamladım hem de konu ile ilgili ithalatçı ve ihracatçı firmalardan gelen değişik sorularla muhatap oldum.

Akreditifte, ihracatçı ve ithalatçıların karşılaştığı başlıca problemlere bir nebze de olsa çözüm getirebilmek amacıyla firmalardan sık gelen 15 soruyu ve cevabını bu sayfamda sizlere aktarma kararı aldım.

Bu sorular benim tecrübelerime göre ihracatçı ve ithalatçıların mutlaka bilmesi gereken noktaların yanı sıra akreditif ile ilgili en çok zorlandığı alanları kapsıyor.

Böylece olabildiğince geniş bir kitlenin karşılaştığı problemlere çözüm olabilmeyi umuyorum.

Soruların altında yer alan linklere tıklayarak, sorunun cevabı ile ilgili daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.

Ayrıca “Yazının Başlıkları” isimli kutuyu tıkladığınızda her bir soru linki madde olarak karşınıza çıkacaktır. Söz konusu linklere tıklayarak doğrudan ilgili soruya ulaşmanız mümkündür.

Devam

MT 700 Swift Mesajı – Field 71D: Charges Nedir?

MT 700 Swift Mesajı – Field 71D: Charges Nedir?

Bu alan yalnızca lehtar tarafından karşılanacak masrafları belirtmek için kullanılabilir.

İsteğe bağlı alandır. Zorunlu alan değildir.

Türkçe’ye “Masraflar” veya “Akreditif Komisyonları” şeklinde çevrilmektedir.

Bu alanın açıklama kısmında “bu alanın bulunmaması durumunda; iştira ve devir masrafları haricindeki tüm masraflar akreditif amiri tarafından karşılanacaktır” denilmektedir. Bu tip ibarelerin akreditif kurallarına uygunluğu tartışma konusudur.

Devam

MT 700 Swift Mesajı – Field 49H: Special Payment Conditions for Bank Only Nedir?

MT 700 Swift Mesajı – Field 49H: Special Payment Conditions for Bank Only Nedir?

Bu alan, lehtara açıklanmaksızın bir bankaya uygulanabilir özel ödeme koşullarını belirtir. Örneğin, vadeli finansman talebi/şartları gibi durumlar için kullanılır.

Alanın içeriği, bu koşulların hangi bankaya yönelik olduğunu açıkça belirtmelidir.

İsteğe bağlı alandır. Zorunlu alan değildir.

Türkçe’ye “Sadece Banka İçin Özel Ödeme Koşulları” şeklinde çevrilmektedir.

Nadiren kullanılan bir alandır. Lehtara ihbar edilen akreditif metninde görülmeyeceği için lehtarlar açısından önem taşımaz.

Devam

MT 700 Swift Mesajı – Field 49G: Special Payment Conditions for Beneficiary Nedir?

MT 700 Swift Mesajı – Field 49G: Special Payment Conditions for Beneficiary Nedir?

Bu alan, lehtar için geçerli olan özel ödeme koşullarını belirtir; örneğin, yükleme sonrası finansman talebi/koşulları gibi.

İsteğe bağlı alandır. Zorunlu alan değildir.

Türkçe’ye “Lehtar için Özel Ödeme Koşulları” şeklinde çevrilmektedir.

Nadiren kullanılan bir alandır.

Bu alanın çoğu zaman bankalarca Swift sisteminin öngördüğü şekilde kullanılmadığı görülmektedir.

Devam

MT 700 Swift Mesajı – Field 47A: Additional Conditions Nedir?

MT 700 Swift Mesajı – Field 47A: Additional Conditions Nedir?

Bu alan, akreditife ilişkin ek koşulların açıklamasını içerir.

İsteğe bağlı alandır. Zorunlu alan değildir.

Türkçe’ye “İlave Şartlar” veya “İlave Koşullar” şeklinde çevrilmektedir.

Her yeni öğenin açıklaması yeni bir satırda başlamalı ve önünde ‘+’ işareti bulunmalı ya da +1), +2) gibi numaralandırılmalıdır.

Akreditif metninde yazan tüm şartlar mutlaka bir belge ibrazına bağlanmalıdır. Belge ibrazı şartına bağlanmamış koşullar Non-Documentary Condition olarak işlem görür.

Devam

MT 700 Swift Mesajı – Field 46A: Documents Required Nedir?

MT 700 Swift Mesajı – Field 46A: Documents Required Nedir?

Bu alan, akreditif altında ibraz edilmesi gereken belgelerin açıklamasını içerir.

İsteğe bağlı alandır. Zorunlu alan değildir.

Türkçe’ye “İstenilen Belgeler” veya “Gerekli Belgeler” şeklinde çevrilmektedir.

Her yeni öğenin açıklaması yeni bir satırda başlamalı ve önünde ‘+’ işareti bulunmalı ya da +1), +2) gibi numaralandırılmalıdır.

Bir taşıma belgesinin düzenlenme tarihi belirtildiğinde, söz konusu tarih ilgili belgeyle birlikte bu alanda belirtilmelidir.

eUCP’ye tabi akreditifler için, elektronik kayıtların hangi formatta sunulacağı bu alanda belirtilmelidir.

Devam