İhracatçıların ödemelerini sağlama almak için kullanmış oldukları bir mekanizma olan teyit, akreditifli işlemlerde sıklıkla karşımıza çıkmaktadır.
Özellikle Afrika, Güney Amerika ve Asya’da yer alan riskli ülkelerden gelen akreditiflerin teyitli olarak açılması istenilmektedir.
Teyit bankası, bir akreditife teyidini ekleyerek bir risk almaktadır. Bunun karşılığında da doğal olarak bir kâr beklentisi içine girmektedir.
Peki, teyit bankaları ne kadarlık bir komisyon karşılığında akreditiflere teyit eklemektedirler? Söz konusu teyit masraflarını kim ödemektedir? İhracatçı mı yoksa ithalatçı mı?
Bugünkü yazımızda bu soruların cevaplarını arayacağız.
Akreditif Teyit Masrafları Ne Kadardır?
Akreditiflerde teyit masrafları teyit banksı ve akreditif vadesi gibi etmenlere bağlı olarak büyük değişkenlikler gösterebilmektedir.
Dilerseniz teyit komisyonlarını yurtiçi bankaların vermiş oldukları teyitler için teyit komisyonları ve yurtdışı bankaların teyit komisyonları olmak üzere 2 farklı başlık altında inceleyelim.
Yurtiçi Bankaların Teyit Komisyonları:
Türkiye’deki teyit bankaları genellikle sıkı evrak incelemesi ve amir bankadan ödeme gelmesi neticesinde ödeme yaptıklarından düşük teyit komisyonları ile çalışabilmektedirler.
Türkiye’deki çoğu teyit bankası akreditiflerde yer alan rambursman maddelerinde düzeltme bile talep etmemektedir. Ödeme ancak kendilerine amir bankadan ulaştıktan sonra ödemeyi ihracatçıya iletmektedirler.
Ben bu tip teyitleri “Sanal Teyit” olarak adlandırıyorum.
2000’li yılların sonu 2010’lu yılların başında, HSBC’den akreditiflere teyit vermesi istenildiğinde, HSBC mutlaka kendisi açısından sıkıntılı durumları ortadan kaldırmak için amir bankadan düzeltmeler talep eder, rambursmanın “ICC’nin Bankalar Arası Rambursman Kurallarına” tabii olmasını sağlar ve amir bankadan rambursman yetkisi (Reimbursement Authorization) alırdı.
Bu şekilde ilerleyen süreç teyit bankasının ciddiyetini göstermekte olup, benim Türkiye genelinde teyitli akreditifler ile ilgili olarak gördüğüm en tutarlı yaklaşımı oluşturmaktaydı.
Zaman içerisinde HSBC Türkiye’de küçülmeye gitti. Mevcut durumda söz konusu bankanın teyitli akreditif uygulamaları ile ilgili bir tecrübem bulunmamaktadır.
Türkiye’deki bankaların vermiş oldukları “Sanal Teyit“‘lere karşı talep etmiş oldukları teyit komisyonları yaklaşık 100.000USD’lik bir akreditif için ortalama 150 USD ile 400 USD arasında değişmektedir. (fiyatlar ortalama olup, akreditif tutarına göre bazı bankalarda farklılık gösterebilir)
Yurtdışı Bankaların Teyit Komisyonları:
Yurtdışındaki bankalar arasında en ciddi çalışan teyit bankası benim tecrübelerime göre Commerzbank AG‘dir.
Commerzbank tarafından teyit edilen 100.000 EUR tutarlı akreditif için yıllık bazda teyit komisyon masrafı %4 olarak bildirilmiştir.
Ödeme ile Commerzbank’ın akreditife teyidini eklediği tarih arasında 90 günlük süre vardır. Bu durumda ödenecek teyit masrafı:
- 100.000 EUR x (4/100) x (90/360) formülünden 1.000 EUR olarak bulunmaktadır.
Not: Commerzbank söz konusu akreditif altında vadeli ödeme komisyonu, swift gönderim komisyonu, dosya masrafı, kurye gönderim masrafı gibi ilave masraflar da almıştır. Commerzbank’a ödenen toplam komisyon tutarı yaklaşık 1800 EUR civarındadır.
Teyit Masraflarını Kim Öder?
Akreditif komisyonları konusunda teori ve uygulama taban tabana zıt yol almaktadır.
Teoride, akreditif kuralları tüm masraf ve komisyonların amir banka tarafından ödenmesini talep etmekte iken, uygulamada akreditif açılış masrafları hariç tüm giderleri ihracatçıların karşıladıkları görülmektedir.
Buna teyit komisyonları da dahildir. Yani sonuç olarak diyebiliriz ki, açılan 100 akreditifin 90’ın da teyit komisyonlarını ihracatçılar ödemektedir.
Teyit masrafları ile ilgili bilgiler akreditiflerin 71B: Charges maddesi altında yer almaktadır. 71B maddesi altında yer alan ibareler genellikle aşağıdaki gibidir.
- ALL FOREIGN BANK CHARGES ARE FOR THE ACCOUNT OF THE BENEFICIARY.
- ALL FOREIGN BANK CHARGES INCLUDING REIMBURSEMENT BANK’S CHARGES OUTSIDE ISSUING BANK’S COUNTRY ARE ON BENEFICIARY’S ACCOUNT.